Gezocht: veilige plek in Oost-Congo waar zwangere vrouwen kunnen bevallen

07 / 12 / 2020

Mei 2020. De zwangere Daniela voelt pijn en wendt zich naar het gezondheidscentrum van Laudja (provincie Ituri, DR Congo) om te bevallen. Maar het centrum is omwille van de onveiligheid in de regio gesloten. Een achtergebleven verpleegkundige stelt vast dat het geboortekanaal van Daniela verhinderd is. De baby zal niet op een normale manier geboren kunnen worden en Daniela krijgt de raad om naar het ziekenhuis van Jiba (18 kilometer verder) te gaan. Daar aangekomen stelt ze vast dat het ziekenhuis verlaten is, waardoor ze naar het ziekenhuis van Linga wordt gebracht, nog eens 48 kilometer verder. Maar ook hier zijn de deuren gesloten. In een laatste poging tracht ze het ziekenhuis in Rethy te bereiken op ongeveer 83 kilometer van haar dorp. Maar het mag niet baten, Daniela haalt het ziekenhuis niet. Ze sterft onderweg…

“Een triest voorval en helaas geen alleenstaand geval”, vertelt dr. Patrick, medecin chef de zone van Jiba. “Onze regio gaat gebukt onder het aanhoudende geweld, in elk dorp zijn wel gewapende milities aanwezig (URDPC/CODECO). De situatie is erg volatiel en onvoorspelbaar. Er kunnen weken van betrekkelijke rust voorbijgaan, maar we weten nooit hoelang die aanhoudt”, aldus dr. Patrick.

Tekort aan medicijnen en vaccins

Medicijnen en vaccins geraken door deze situatie al lang niet meer in de gezondheidscentra. De grootste slachtoffers onder de patiënten zijn zwangere vrouwen, kinderen jonger dan vijf jaar en ouderen. “De oprichting van een humanitaire corridor zou verlichting kunnen brengen”, zegt dr. Patrick. “Geneesmiddelen zouden naar deze zone gebracht kunnen worden, waardoor letterlijk levens kunnen worden gered.”

“Hoogzwanger trok ik naar de materniteit van het gezondheidscentrum van Jiba. De teleurstelling en shock waren enorm toen ik daar aankwam. Het centrum was leeg: geen personeel of medicijnen. De confrontatie tussen het leger en groeperingen had haar sporen nagelaten. Uiteindelijk beviel ik in de brousse. Ik besef dat ik veel geluk heb gehad, zowel ik als mijn kindje stellen het goed”, Alice 26 jaar.

Geweld Oost-Congo

Het oosten van Congo gaat al jaren gebukt onder aanslepend geweld. Het Congolese leger slaagt er niet in om de brutale acties van gewapende groeperingen te stoppen. Het conflict kent verschillende wortels waaronder de strijd om het bezit van grond tussen de Lendu- en Hema-gemeenschap. Voorts spelen armoede, uiteenlopende lokale politieke agenda’s als economische belangen mee. International Crisis Group berekende dat 1.250 mensen sinds 2017 het leven lieten in dit conflict en dat een half miljoen personen op de vlucht zijn.

Materniteit voor Bawhere

In de provincie Ituri worden ook andere ziekenhuizen geconfronteerd met hetzelfde geweld. Onder meer het ziekenhuis van Lita werd vernietigd en alle apparatuur en medicijnen werden gestolen. Hierdoor kunnen zwangere vrouwen er niet langer terecht om te bevallen.

Memisa tracht er alles aan te doen – wat binnen haar bereik ligt – om zwangere vrouwen te beschermen, zodat ze in de beste omstandigheden hun kind op de wereld kunnen zetten. Weldra wordt gestart met de bouw van een materniteit bij het gezondheidscentrum van Bawhere. Ook een operatiekwartier wordt voorzien zodat keizersneden ter plaatste kunnen worden uitgevoerd door opgeleid personeel.