In Guinee, voert Memisa samen met haar lokale partner Fraternité Médicale Guinée een project, gefinanceerd door de Europose Unie, uit. Samen versterken we lokale gezondheidssysteem en verbeteren wen de toegang tot kwalitateitsvolle gezondheidgzorg, vooral voor de meest kwestbaren. Dit project vindt plaats in 4 regio’s : Conakry, Kindia, Mamou en Labé en ondersteunt 38 gezondheidscentra en 3 ziekenhuizen.

200 gezondheidswerkers werden opgeleid in infectiepreventie en -bestrijding

“Ik ben een van de personen die een vorming over preventie en infectiecontrole volgde. De opleiding werd georganiseerd door FMG en Memisa met Europese financiering. We leerden bij over verschillende aspecten zoals bijvoorbeeld het wassen van de handen, het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen, het sorteren van medische afval en nog veel meer.” Mamadou Diallo, laborant

“Ik denk dat deze vrouw lijdt aan een postnatale depressie”, zegt stagiair Mamadou Abdoulaye Diallo in het gezondheidscentrum van Labé in Guinee. Dokter Sangara knikt bevestigend wanneer Mamadou uitlegt waarop hij deze diagnose baseert. Met veel geduld en respect behandelt hij de patiënte en tegelijkertijd luistert hij leergierig naar de dokters die hem zo nu en dan bijsturen.

“Waarom ik koos voor de opleiding verpleegkunde?” Lang moet Mamadou niet nadenken om een antwoord te formuleren op deze vraag. “De liefde voor het vak, ik kan het niet anders uitleggen. Ik wil graag anderen helpen”, zegt hij.

Zijn stage, die drie maanden duurt, doet hij onder begeleiding van Fraternité Médicale Guinée (FMG). Deze organisatie komt op voor de rechten van de meest kwetsbaren in de samenleving en bevordert voor hen de toegang tot gezondheidszorg. Ze is uniek door haar focus op geestelijke gezondheidszorg en werkt daarvoor samen met Memisa. Daarnaast vindt FMG het belangrijk om toekomstig gezondheidspersoneel te begeleiden en door middel van stages te omkaderen.

Niet besmettelijk

Dokter Abdoulaye Sow richtte FMG op in 1994 samen met enkele net afgestudeerden dokters en is vandaag nog steeds directeur. Hun missie is sindsdien onveranderd gebleven. “Tijdens de cholera-uitbraak stelden we vast dat veel mensen geen toegang hadden tot gezondheidszorg”, vertelt hij.

“We konden onze ogen niet sluiten voor dit onrecht en besloten in de zwaar getroffen wijken aan de slag te gaan. “Al vlug behandelden we allerlei patiënten en dan voornamelijk zieken die nergens anders een behandeling kregen zoals homoseksuelen of personen met een psychische aandoening. Dat was niet eenvoudig. Zo moesten we de eerste jaren ook het eigen personeel overtuigen: dat het ok was om mensen met een mentale aandoening te behandelen. Dat het niet besmettelijk is.”

“Ik zag zieke patiënten die aarzelden om een gezondheidscentrum binnen te gaan, simpelweg omdat ze de wachtzaal niet wilden delen met een homoseksueel of een mentale patiënt. Dat is vandaag gelukkig anders in onze gezondheidscentra. We willen net bewust geen onderscheid maken tussen verschillende wacht- en behandelkamers, om zo het stigma niet in de hand te werken.”

Praktijkervaring

Wanneer Sow terugblikt op de afgelopen 20 jaar, is hij niet alleen trots dat hij vandaag meer dan 60 personen kan tewerkstellen en zo 60 families een inkomen kan geven. “Maar dat zijn ook 60 families die rechtstreeks of onrechtstreeks bijdragen aan het wegwerken van het taboe rond mentale gezondheidszorg. Daarnaast ben ik tevreden dat we jonge gedreven verpleegkundigen en dokters een stageplaats kunnen bieden in een van de gezondheidscentra. Theoretische kennis is goed, maar praktijkervaring is zoveel beter.”

Iets wat stagiair Mamadou alleen maar kan beamen. “Ik leer zoveel bij door mee te draaien in dit gezondheidscentrum. Het menselijk contact met de patiënten kan je niet leren op de schoolbanken.”

In Guinee werkt Memisa samen met haar partner FMG, enerzijds in het kader van het programma medegefinancierd door België, anderzijds sinds september 2020 binnen een programma gefinancierd door de Europese Unie. Dit laatste project heeft tot doel de gezondheidsstructuren te versterken zodat de continuïteit van de zorg verzekerd is tijdens de COVID-19-epidemie, maar ook daarna. Een tweede onderdeel van het project omvat acties die specifiek kwetsbare bevolkingsgroepen beschermen zoals tuberculosepatiënten, meisjes en jonge vrouwen en patiënten met een psychische problematiek.

Door een totaal andere lokale context, verschilt de werkwijze van Memisa in India grondig met die in de andere partnerlanden. Memisa ondersteunt de gemeenschap bij het ontwikkelen van mechanismen die de kloof tussen de gezondheidsdiensten en de bevolking moet dichten.

Samen met onze partner West Bengal Voluntary Health Association (WBVHA) zetten we onze schouders onder een netwerk van 43 lokale ngo’s, gegroepeerd in 5 districten, waardoor 4.500.000 inwoners rechtstreeks of onrechtstreeks kunnen profiteren van de verbeteringen. Een van de kernactiviteiten van WBVHA is het “Basic Health Care Support Program” (BHCSP) dat de toegang tot zorg en de kwaliteit van de zorg verbetert in de deelstaat West-Bengalen. In 2019 organiseerden WBVHA en Memisa een conferentie in Kolkata waar de gebruikte methodes, resultaten en uitdagingen van dit programma werden voorgesteld. De conferentie vormde de ideale gelegenheid om alle partners van BHCSP ervaringen te laten uitwisselen en toen ontstond het idee om met een groep van 13 personen (Indische collega’s en Memisa medewerkers) een boek te schrijven om de ervaringen van het programma op een systematische manier te documenteren.

Tekeningen

Het resultaat is een tweeledige publicatie met enerzijds een Story book die de context, evolutie, resultaten en methoden van het programma beschrijft. En anderzijds een Image book, waarbij aan de hand van tekeningen – gemaakt door de bevolking en de verschillende ngo’s – wordt getoond hoe het denkproces en het handelen van alle betrokkenen beïnvloed werd. Deze publicatie is ontwikkeld samen met WBVHA, het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG), het Belgisch ontwikkelingsagentschap Enabel en de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD).

Passie en gedrevenheid

“Het boek slaagt erin om een andere dimensie van gezondheidszorg te tonen. Door de ogen van de bevolking: hun realiteit, bezorgdheden en passies”, zegt Elies Van Belle, algemeen directeur van Memisa. “Dit boek had niet tot stand kunnen komen zonder de bevlogen inzet van het coördinatieteam van WBVHA. Zij waren de eerste bron van informatie.”

“Het hele proces van het samenstellen van de inhoud tot het ontwikkelen van de tekeningen, was erg fijn om te doen”, aldus Karel Gyselinck vrijwilliger medisch adviseur bij Memisa.

“Het was een verrijkende ervaring om de gedrevenheid en passie te zien bij de gemeenschappen, ngo’s en organisaties die meewerkten. Dit boek is een mooi, pragmatisch voorbeeld van hoe een collaboratief werk tot stand kan komen door mensen met verschillende achtergronden en expertisen”, besluiten Meena Putturaj en Arima Mishra, die de coördinatie van het boek met tekeningen op zich namen.

Sailing below the waves, a 20-year journey of Strengthening Local Health Systems in India
Karel Gyselinck, Abhijit Das, Aloysius James, Biswanath Basu

Sailing below the waves, Sketching the 20-journey of Strengthening Local Health Systems in India
Meena Putturaj, Arima Mishra, Ketaki Das