style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2023/10/DSC_2940_overstromingen-scaled.jpg');"

16 oktober 2023

Online sessie over de impact van klimaatverandering op de globale gezondheidszorg

Op dinsdag 19 september organiseerden de drie Belgische ngo’s Memisa, Artsen Zonder Vakantie en Dokters van de Wereld een interactieve online sessie rond klimaatverandering en gezondheidszorg. De sessie vond plaats in het kader van het ambassadeurstraject ‘Gezondheidszorg voor Iedereen’. Dr. Iris Blom gaf een uiteenzetting over hoe de klimaatverandering een serieuze impact heeft op de globale gezondheidszorg. Ze gaf daarbij ook advies aan ngo’s en gezondheidsmedewerkers over wat de sector kan doen om de gevolgen van de klimaatverandering in te perken.

Als Belgische ngo strijdt Memisa dagelijks voor toegankelijke en kwaliteitsvolle gezondheidszorg voor iedereen. Dit doen we door te investeren in goede gezondheidsstructuren en opgeleid personeel in het Globale Zuiden, maar ook door hier in België op te komen voor het recht op gezondheid. Zo organiseren we in België samen met Artsen Zonder Vakantie en Dokters van de Wereld het educatief programma voor wereldburgerschap en Internationale Solidariteit. Via het ambassadeurstraject ‘Gezondheidszorg voor Iedereen’ versterken onze vrijwilligers hun competenties om hun impact te vergroten als actoren in het verbeteren van de toegang tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg voor iedereen.

Klimaatonrecht treft lokale gezondheidssystemen in Afrika

Op dinsdag 19 september vond de eerste online sessie van het nieuwe seizoen van het ambassadeurstraject plaats. Tijdens deze sessie gaf Dr. Iris Blom van de ‘London School of Hygiene and Tropical Medicine’ uitleg over de impact van klimaatverandering op de globale gezondheidszorg, met een specifieke focus op Afrika. De bevolking van de landen in het Globale Zuiden waar Memisa, Artsen Zonder Vakantie en Dokters van de Wereld actief zijn, worden disproportioneel getroffen door de klimaatverandering. Het is duidelijk dat de landen en populaties die het minst hebben bijgedragen aan de klimaatcrisis de zwaarste gevolgen ervan dragen. De sector van Internationale Solidariteit gaat hiermee aan de slag en denkt na over hoe we dit klimaatonrecht het best aanpakken.

Door de klimaatverandering en alle directe en indirecte gevolgen die dit fenomeen met zich meebrengt, zijn er tal van gezondheidsproblemen die vaker opduiken. Het aantal infectieziekten neemt bijvoorbeeld toe, zoals influenza en Ebola. De opwarming van de aarde heeft ook nadelige effecten op zwangerschappen bij vrouwen. Hittestress bemoeilijkt namelijk het goede verloop van de zwangerschap. Ook de strijd tegen seksueel overdraagbare aandoeningen wordt bemoeilijkt. Denk ook aan de voedselonzekerheid die toeneemt, waardoor meer kinderen ondervoed raken. Of de mentale gezondheid die bij jongeren wordt aangetast door de gevaren en risico’s van klimaatrampen. En zo zijn er nog tal van andere nadelige effecten van klimaatverandering op de volksgezondheid.

Nood aan klimaatmitigatie en -adaptatie

Het is simpel: de grootste bedreiging voor de wereldwijde volksgezondheid is het falen van wereldleiders om de globale temperatuurstijging onder de 1,5°C te houden. Om de gevolgen van de klimaatverandering op landen in het Globale Zuiden te beperken, is er daarom dringend meer nood aan mitigatie, ofwel het verminderen van de uitstoot zodat het probleem van de klimaatverandering niet erger wordt. Er is ook nood aan adaptatie, ofwel het aanpassen van lokale gezondheidssystemen aan de gevolgen van klimaatverandering om de impact ervan te minimaliseren.

Enerzijds is het aan ngo’s om tijdens hun activiteiten en interventies minder uit te stoten, om zo minder bij te dragen aan het probleem van klimaatverandering. Daarnaast is het ook belangrijk dat ngo’s de actoren hier in eigen land aanzetten tot actie, zodat we ook in België onze verantwoordelijkheid opnemen. Anderzijds is het belangrijk om na te denken over hoe de sector kan omgaan met de gevolgen van de klimaatverandering op de gezondheidsstructuren op het terrein. Hoe kunnen we lokale gezondheidssystemen veerkrachtiger en resistenter maken tegen de gevolgen van klimaatverandering?

Tijdens haar betoog haalde Dr. Iris Blom het voorbeeld van Kenia aan, waar ze onderzoek voert naar de impact van klimaatverandering op de gezondheidszorg. Kenia maakte de toewijding om het nationale gezondheidssysteem klimaatneutraal te maken tegen 2030. Een belangrijke vraag voor Belgische gezondheidswerkers en ngo-medewerkers is hoe we van een ambitieus land als Kenia kunnen bijleren op het vlak van klimaatmitigatie en -adaptatie. Het voorbeeld van Kenia kan namelijk als inspiratie dienen voor hoge-inkomenslanden zoals België in verband met hoe we hier gezondheidszorg van hoge kwaliteit kunnen aanbieden met veel minder uitstoot. Volgens Dr. Iris Blom zijn hier heel wat mogelijkheden.

Uiteindelijk is de rol van educatie en sensibilisering van gezondheidsmedewerkers rond deze problematiek essentieel. Gezondheidsmedewerkers zijn namelijk fundamentele actoren in de klimaattransitie. Daarom is het juist zo belangrijk dat gezondheidsmedewerkers op de hoogte zijn van de impact van klimaatverandering op de gezondheidszorg en welke oplossingen er voorhanden zijn om hiermee om te gaan. Net daarom zijn educatie-sessies voor ambassadeurs, zoals deze aangeboden door Memisa, Artsen zonder Vakantie en Dokters van de Wereld, zo cruciaal. De sector van Internationale Solidariteit slaat de handen ineen om samen verder naar oplossingen te zoeken en aan de slag te gaan met dit cruciale thema.

 

style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2023/07/IMG_4774-scaled.jpg');"

3 juli 2023

Ziekenhuis voor Ziekenhuis Dag: een dag van solidariteit

De Ziekenhuis voor Ziekenhuis dag, die jaarlijks plaatsvindt in juni, is een traditie geworden voor de Belgische solidaire ziekenhuizen. Ieder jaar komen de vrijwilligers uit het Ziekenhuis-voor-Ziekenhuis netwerk bijeen om de verhalen van de verschillende samenwerkende actoren te horen en om uit te wisselen over hun inzet en engagement.  

De versterking van gezondheidssystemen in een fragiele context 

Het versterken van gezondheidssystemen in een fragiele context, dat is hoe de missie van Memisa in enkele woorden samengevat kan worden. Houssynatou Sy, onderzoekster aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde, nodigt u uit om mee te denken wat samenwerking betekent Zij stelt de voorwaarden voor een integere en ethische samenwerking voor: een intensieve dialoog tussen de organisaties en hun actoren, een voortdurende aanpassing aan de context en een sterke vertrouwensrelatie met partners en hun begunstigden.

Zij benadrukt ook het belang van de versterking van goed bestuur voor een beter gezondheidssysteem, en maakt haar publiek bewust van het feit dat “wij als gezondheidsmedewerkers niet enkel verzorgers zijn, maar wij zijn ook politieke actoren, die de en jullie hebben de kracht hebben om het bestuur te veranderen.”

Het intensiveren van de dialoog, dat is hoe de missie van Memisa zich ontwikkelt in het kader van haar vijfjarenplan. Jean-Clovis Kalobu, Collaborations Development Officer en voormalig Medisch Adviseur voor Memisa in Kinshasa, onderzocht de door Memisa ontwikkelde strategie om meer belanghebbenden en actoren in de gezondheidszone te betrekken om zo de duurzaamheid en de toe-eigening van verantwoordelijkheid in de geplande activiteiten te bevorderen. Sinds 2023 worden op basis van deze strategie de activiteiten in de Congolese gezondheidszones geco-financierd door de Belgische partnerziekenhuizen in het kader van het Ziekenhuis voor Ziekenhuisproject.

Inleefreizen

Begin 2023 hebben meerdere vrijwilligers uit het ZvZ-netwerk de mogelijkheid gehad om naar DR Congo te gaan om te ontdekken hoe de zorg georganiseerd wordt in de gezondheidszones. Klaas en Els van VITAZ (Sint-Niklaas) en Isabelle en Camille van Groupe Santé CHC Luik getuigen over de ervaringen die zij met de andere leden van het netwerk hebben opgedaan. De inleefreizen waren een gelegenheid om de Congolese collega’s te ontmoeten en om kennis te maken met het gezondheidssysteem in de plattelandsgebieden. Deze reis bood een unieke kans voor de vrijwilligers om na terugkomst hun collega’s in België, hun patiënten en hun families bewust te maken over de ongelijkheden in de toegang tot gezondheidszorg in de wereld.

Reizen naar de DR Congo, dat heeft Sabine Van De Vyver, hoofdvroedvrouw van het AZ Sint-Vincentius Deinze, vaker gedaan. Na 18 jaar op en neer reizen naar DR Congo, heeft zij haar reflecties en ervaringen gebundeld in het boek “Moeders in Afrika”. Gedurende de Ziekenhuis voor Ziekenhuis Dag heeft zij ons meegenomen in haar verhaal het grote plezier gedaan door enkele passages uit haar boek voor te lezen. Hier een kleine sneak peek uit haar boek:

“Ibangu, mijn Congolese collega hoofdvroedvrouw, verwarmde mijn hart met de manier waarop ze zingend en dansend jonge moeders stimuleerde goed voor zichzelf en hun baby te zorgen. Ik werd vaak heen en weer geslingerd tussen hoop en wanhoop, pijn, vreugde en verdriet maar de kracht waarmee artsen, verpleegkundigen en vroedvrouwen vaak met veel te weinig materiaal en middelen proberen zorg te dragen, zullen mij voor altijd inspireren.”

 

 

Ziekenhuis voor Ziekenhuis

Het initiatief van Ziekenhuis voor Ziekenhuis brengt ziekenhuizen in België in contact met gezondheidsstructuren in het Globale Zuiden die door Memisa ondersteund worden. De Belgische ziekenhuizen engageren zich om hun personeel en hun patiënten te sensibiliseren over de ongelijkheden in de toegang tot de gezondheidszorg alsook het ondersteunen van de projecten die uitgevoerd worden door Memisa in de plaatselijke partnerziekenhuizen

Meer info

 

 

 

style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2022/06/Varia_InternationaleStudenten_ITG_2022_002-scaled.jpg');"

9 juni 2022

Ziekenhuis voor Ziekenhuis: internationale studenten bezoeken partnerziekenhuizen  

Binnen het kader van ons Ziekenhuis voor Ziekenhuis-initiatief bezochten verschillende internationale studenten van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) enkele partnerziekenhuizen van Memisa. Een verslag door Marjan Pirard (ITG) en Riddhi Patel (student master public health).

Tijdens de week van 16 mei trokken we in groepjes van 5 à 7 studenten naar heel uiteenlopende plekken in België: CHC Liège, AZ Roeselare, AZ Nikolaas in Sint-Niklaas en Sint-Franciscusziekenhuis in Heusden-Zolder. Het was leuk om samen onderweg te zijn en in de trein een praatje te maken met de studenten. Maar naast een leuke onderbreking na verschillende hectische cursusweken, waren het vooral interessante en boeiende bezoeken.

Internationale Studenten

“Wat betekent overbelast in Belgisch ziekenhuis?”

Tijdens de rondleidingen stonden de studenten versteld van de geautomatiseerde laboratoriumanalysesystemen. Ze waren onder de indruk van de aanwezigheid van badkuipen voor onderwaterbevallingen en aangenaam verrast door de vriendelijke inrichting van de kinderafdeling. Ze waren enthousiast over de apparatuur in de MUG (Mobile Emergency Group) en het gebruik van robotica bij de toediening van geneesmiddelen. De studenten vroegen zich af wat ‘druk en overbelast’ betekent in een Belgisch ziekenhuis. Want tijdens hun bezoek waren ze eerder getuige van rustige afdelingen. Ze zagen allesbehalve een overrompeling van patiënten, in vergelijking met de overbevolkte ziekenhuizen die zij kennen.

Terwijl de studenten gedurende hun opleiding vooral de theorie van het Belgische gezondheidssysteem leren kennen, zijn de ziekenhuizen het perfecte venster om een concrete blik te werpen op hoe het er in de praktijk aan toe gaat. Het Belgische systeem, dat bezig is met de ontwikkeling van een netwerk van ziekenhuizen om efficiënter te zijn, werd goed uitgelegd. Studenten kregen de kans om ervaringen te delen en kritische vragen te stellen, waardoor het nog boeiender werd. De kers op de taart was de gastvrijheid (o.a. Limburgse vlaai in Heusden), het maakte het de lange treinrit meer dan waard.

Vervolgbezoek

We hadden verhelderende gesprekken over de ontwikkeling van netwerken tussen ziekenhuizen om het zorgaanbod te rationaliseren, de relatie met de eerstelijnszorg en het delen van ziekenhuisdossiers. Ook hoe de veranderende dynamiek van ziekenhuizen leidt tot spanningen tussen artsen en verpleegkundigen die met verschillende soorten contracten werken. Over manieren om patiëntgerichte zorg te organiseren, zowel in een ziekenhuisomgeving als daarbuiten via een verloskundige, over mechanismen voor kwaliteitsborging, over relaties met het Vlaamse en het federale ministerie en over de motivatie van het personeel na de COVID-pandemie. Tot slot, ook erg belangrijk, over de duurzaamheid van ziekenhuizen en de gedeelde verantwoordelijkheden van alle betrokkenen. De vragen bleven maar komen en sommigen hebben zelfs al een afspraak gemaakt voor vervolgbezoeken in de zomer.

Kortom, het bezoek werd door alle studenten erg geapprecieerd en vormde een leerrijke afwisseling van de normale lesroutine.

 

style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2022/05/40-D-Kennis-delen.jpg');"

5 mei 2022

Memisa-vrijwilliger: “Zoveel emoties dat ik niet anders kon dan erover te schrijven”

“Misschien schrijf ik ooit nog wel eens een boek, dacht ik toen ik overmand van emoties op het vliegtuig terug naar huis zat.”

Aan het woord is Sabine van de Vyver. Zij is hoofdvroedvrouw in de materniteit van het Sint-Vincentiusziekenhuis in Deinze en vrijwilliger bij Memisa. Binnen het kader van Ziekenhuis voor Ziekenhuis bezocht ze meermaals het ziekenhuis in Kasongo-Lunda (DR Congo) en wat ze daar zag, liet haar niet onberoerd. Wat startte als een los idee, is nu werkelijkheid geworden. In haar boek Moeders in Afrika schrijft ze haar persoonlijke ervaringen neer. Een gesprek met Sabine over leren relativeren, onze Westerse blik op DR Congo en sterke vrouwen. auteursfoto

 

Je boek verscheen na twee jaar COVID-19, een intense periode waarin je zelf ziek werd door het coronavirus en we plots allemaal een lege agenda hadden door het wegvallen van activiteiten. Was dit boek er zonder corona ook gekomen?

“Ja, dat denk ik wel. De schrijfsels waren klaar. Maar door de coronapandemie is het in een stroomversnelling gekomen. De verschillende bezoeken aan het partnerziekenhuis in Kasongo-Lunda maakten vaak zoveel emoties los dat ik niet anders kon dan erover te schrijven. Aanvankelijk waren het kattenbelletjes. Losse notities, die ik vaak ’s avonds snel neerschreef onder mijn muskietennet bij het licht van een zaklamp. Ik had het voornamelijk voor mezelf geschreven als een soort van dagboek. Maar gaandeweg besefte ik dat ik die belevingen wilde delen. Om zo te sensibiliseren en mensen te informeren over hoe de gezondheidszorg en meer specifiek de kraamzorg in DR Congo is georganiseerd. Het was een werk van lange adem, gedachten en schrijfels ordenen van meer dan tien jaar, dat was geen evidente opgave.”

Ibangu, hoofdvroedvrouw in Kasongo-Lunda, komt meermaals terug in het boek. Hoe belangrijk is zij voor jou en meer specifiek voor de totstandkoming van dit boek?

“Cruciaal. Enerzijds professioneel: ze wees mij wegwijs in het ziekenhuis en was steeds bereid om kennis uit te wisselen. Maar er was ook de persoonlijke klik. De omstandigheden waarin we werken zijn zo verschillend, maar tegelijkertijd hebben we veel gemeen. Allebei zijn we nog steeds geëmotioneerd als we voor de zoveelste keer een baby zien geboren worden. We zijn beide gedreven en willen hetzelfde bereiken. We zijn ervan overtuigd dat door samen te werken, we kunnen komen tot een beleid waarbij geen enkel kind of moeder moet sterven in het kraambed. Ik heb enorm veel bewondering voor haar. Met respect kijk ik toe hoe zij zich niet alleen inzet voor haar eigen familie en patiënten, maar voor de hele maatschappij.”

Heeft zij het boek of sommige delen al gelezen?

“Nee, voorlopig is het boek enkel in het Nederlands verkrijgbaar. Bovendien is het geen roman, maar een weergave van mijn persoonlijke ervaringen bekeken door een westerse bril. De teksten komen recht uit mijn hart en door deze verhalen neer te schrijven wil ik een pluim geven aan alle Congolese collega’s die ondanks moeilijke omstandigheden en met beperkte middelen, zich iedere dag inspannen om zorg te dragen voor hun patiënten. Ik besef goed dat het boek een gekleurde weergave is. Het is een presentatie van hoe ik ontmoetingen, het dagelijkse leven, Congolese gewoonten, … ervaarde.”

Je schrijft dat jouw ervaring in DR Congo onze Belgische luxe moeder- en kindzorg doet relativeren,  wat bedoel je daar mee?

“Ik zal een concreet voorbeeldje geven. Enkele jaren geleden verhuisde onze dienst materniteit in het ziekenhuis van Deinze en ik herinner me dat er een discussie ontstond over welk koffieapparaat en welke microgolfoven we op de kamer zouden zetten. Op zo’n moment denk ik bij mezelf, doet dit er nu echt toe…. Maar begrijp me niet verkeerd, ik weet dat dit belangrijk is voor pasbevallen vrouwen in België. En hoewel ik de problemen van mijn patiënten in België zeker niet wil minimaliseren, heeft mijn ervaring in DR Congo me geleerd om zaken te relativeren. Ik probeer daarin een evenwicht te vinden. Soms merk ik dat vrouwen in België veel verwachten en daardoor sneller ontgoocheld zijn. Uiteraard wil ik het beste voor mijn patiënten op medisch én mentaal vlak, maar ik zal ze niet over pamperen.”

En hoe pas je de ervaringen die je op deed in DR Congo toe in je dagelijkse leven?

“Ik consumeer veel bewuster. Daarnaast filosofeer ik soms over onze manier van leven en het concept tijd. Ik probeer minder gehaast te zijn, maar dat lukt me niet steeds. Ik vind het ook interessant om na te denken over stress. Veel Congolese vrouwen die ik ontmoette, gaan gebukt onder stress omdat ze niet zeker weten of ze hun kinderen drie keer per dag eten kunnen geven of ze de ziekenhuisrekening wel kunnen betalen. Dat is toch van een andere orde dan de stress die wij ons hier in het westen zelf opleggen. Of die de maatschappij ons vaak oplegt om mee te kunnen draaien.”

In jouw boek komen heel weinig mannen voor, was dit een bewuste keuze?

“Eigenlijk wel. Vrouwen zijn de hoeksteen van de Congolese maatschappij. Ik heb zeker ook sterke mannen ontmoet. Maar dit boek is in de eerste plaats toch een eerbetoon aan Mwaski makasi, wat Lingala is voor sterke vrouwen. In DR Congo werd ik vaak over en weer geslingerd tussen hoop en wanhoop, vreugde en verdriet. Maar de kracht van deze vrouwen – artsen, verpleegkundigen en vroedvrouwen – zullen mij voor altijd inspireren.”

Het boek Moeders in Afrika” (Houtekiet) is te koop via elke boekenwinkel. boek Moeders in Afrika

 

Steun ons project

Steun dit jaar de bouw van een medisch centrum in Pay Kongila in de DR Congo

Ik doe een gift
This site is registered on wpml.org as a development site. Switch to a production site key to remove this banner.