Kwetsbare groepen mogen niet nog kwetsbaarder uit deze coronacrisis komen

Memisa komt op voor de meest kwetsbaren in de samenleving want toegang tot gezondheidszorg is een mensenrecht, voor iedereen. Het is een zin die we al oneindig veel schreven en die er vlot uitrolt wanneer iemand ons vraagt waar Memisa voorstaat. Als medische ngo vinden we het vanzelfsprekend om solidair te zijn met gemeenschappen in het zuiden die het minder goed hebben. Solidariteit, kwetsbaren, … sleutelwoorden binnen de ontwikkelingssamenwerking. Maar de voorbije week werden deze begrippen plots heel wat concreter en kwamen ze dichterbij. De coronacrisis doet ons eens te meer beseffen hoe belangrijk een goede gezondheid én de toegang tot gezondheidszorg is. We worden overspoeld door alarmerende cijfers over het aantal coronabesmettingen, over hoe onze ziekenhuizen en hun personeel alles in het werk stellen om hun hoofd boven water te houden en welke maatregelen we moeten opvolgen om coronavrij te blijven. In de marge van deze stroom van berichten horen of lezen we ook iedere dag iets over een groep die uit de boot dreigt te vallen door de maatregelen genomen door de overheid. “Blijf in je kot” is gemakkelijk voor wie een huis of een veilige thuis heeft, genoeg middelen en een netwerk, maar veel minder evident voor wie dat niet heeft.

Zo registreert de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) sinds maandag geen nieuwe asielaanvragen meer en is er dus geen opvang meer voor nieuwe asielzoekers. Deze asielzoekers staan op straat, ook de zieken, ouderen, kinderen en zwangere vrouwen onder hen. Net zoals 11.11.11 en Vluchtelingenwerk Vlaanderen vinden wij het ongezien dat onze regering in onzekere tijden kwetsbare mensen zoals daklozen en asielzoekers in de steek laat, maar de bevolking wel oproept om solidariteit te tonen.

Dinsdag dan, luidden onderwijsexperts de alarmbel. Afstandsonderwijs is minder evident voor kinderen uit kansarme milieus. Door weken niet naar school te gaan, lopen zij een groter risico op een leerachterstand. Want ouders die zich iedere dag moeten afvragen hoe ze brood op de plank krijgen, hebben niet de (mentale) ruimte en tijd om hun kinderen te stimuleren en te helpen bij hun schoolwerk. Bovendien ontbreken ook vaak de financiële middelen waardoor er bijvoorbeeld maar één laptop is voor een gezin met meerdere kinderen.

Een dag later waarschuwden politie, parket en hulpverleners voor een toename van huishoudelijk geweld. “Want voortdurend op elkaars lip zitten kan vooral bij kwetsbare gezinnen voor problemen en oplopende spanningen zorgen”, klonk het. Naast het feit dat iedereen constant thuis zit, valt door quarantaine voor sommigen de sociale controle en een veilige ‘vluchtplek’ weg. Zo zijn scholen en kinderopvang gesloten en gaat een groot deel van de bevolking niet langer werken. In Spanje kunnen vrouwen die het slachtoffer zijn van (seksueel) geweld onder meer bij de apotheek vragen voor een mondmasker 19. Een afgesproken code, zodat apothekers of zorgverleners gealarmeerd zijn. Misschien een ideetje om ook in België in te voeren?

Donderdag bleek dat door het hamstergedrag van sommige Belgen de voorraden in de supermarkten sterk geslonken zijn waardoor de voedselbanken in ons land in de problemen kunnen raken. Terwijl vrijdag het kinderrechtencommissariaat meldde dat ze enkele klachten binnenkreeg van ouders met kinderen in de bijzondere jeugdzorg voor wie de weekendbezoeken zijn afgeschaft. Een maatregel die te begrijpen valt in het kader van de van de algemene volksgezondheid, maar die wel bijzonder hard is voor de ouders en kinderen in kwestie.

Dat de veiligheidsmaatregelen om deze epidemie in te dammen gerespecteerd moeten worden, is logisch. Dat iedereen in de eerste plaatst bezorgd is om zijn familie en vrienden, is begrijpelijk. Maar laten we ons ook zorgen maken om al deze bovengenoemde groepen. Die in minder goede gezondheid verkeren of geen netwerk hebben om op terug te vallen. Zodat mensen die al kwetsbaar waren, niet nog kwetsbaarder uit deze coronacrisis komen.

Annelies Van Erp, medewerker bij Memisa