Mantelzorgers in DR Congo: essentiële ondersteuning

De aanwezigheid van een familielid is enorm waardevol voor een patiënt die is opgenomen in het ziekenhuis. In DR Congo en in andere Afrikaanse landen zijn mantelzorgers niet alleen verantwoordelijk voor de emotionele steun, maar ook voor het welzijn van hun dierbare in het ziekenhuis. Ze zorgen ervoor dat de patiënt te eten krijgt, gewassen wordt en niets te kort komt.

De verschillende rollen van de mantelzorgers

Mantelzorgers bieden naast een luisterend oor ook geruststelling. Maar de rol van mantelzorgers reikt veel verder dan dat!

Zo spelen mantelzorgers een belangrijke rol in het emotioneel ondersteunen van de patiënt. Een verblijf in het ziekenhuis kunnen delen met een dierbare kan de stress en angst bij de patiënt doen verminderen, zodat de patiënt weet dat hij of zij er niet alleen voor staat.

Bovendien kunnen mantelzorgers helpen om de communicatie te vergemakkelijken tussen de patiënt, de artsen en de verpleegkundigen. Ze kunnen bijvoorbeeld vragen stellen over de behandeling, de medische procedures en medicatie.

In sommige gevallen kan het zijn dat een patiënt hulp nodig heeft bij dagelijkse activiteiten zoals opstaan, zich verplaatsen, eten, etc. Ook voor deze activiteiten kan de mantelzorger een handje toesteken.

Hoe mantelzorgers worden opgevangen in het ziekenhuis

In heel wat Belgische ziekenhuizen is het toegestaan dat een familielid in de kamer van een opgenomen patiënt verblijft (vaak tegen meerprijs).

Het is ook mogelijk om op eigen kosten in hotels of in vakantiehuisjes in de buurt van het ziekenhuis te verblijven. Maar in de meeste gevallen moet de familie van de patiënt pendelen van thuis naar het ziekenhuis om hun dierbaren te kunnen bezoeken. Deze reizen van en naar het ziekenhuis duren lang en zijn kostelijk.

Er zijn echter nog alternatieven mogelijk, in de vorm van opvangtehuizen of pleeggezinnen. Maar dit soort dienstverlening is voorlopig nog erg beperkt.

Ondersteuning en zorg in DR Congo

In DR Congo is de aanwezigheid van mantelzorgers nog belangrijker dan hier in België, omdat ze voor meer instaan dan alleen emotionele steun. Ze zijn namelijk ook verantwoordelijk om de patiënt van eten te voorzien en basale hygiëne te verzorgen.

In DR Congo hebben ziekenhuizen op het platteland momenteel geen eigen keuken of sanitaire voorzieningen. Daarom komt elke patiënt naar het ziekenhuis met nog een of twee andere mensen die verantwoordelijk zijn voor het bereiden van maaltijden tijdens zijn of haar verblijf.

Op de binnenplaats van het ziekenhuis worden geïmproviseerde keukens ingericht, waar de hele dag door vuurtjes knetteren om maaltijden te bereiden en water te kunnen koken. De mantelzorgers (meestal vrouwen) doen de was en staan ook in voor het wassen van de patiënt. In het geval dat het ziekenhuis niet over drinkwater beschikt, reizen de mantelzorgers dagelijks naar de dichtstbijzijnde bron, soms kilometers ver weg, om al deze taken te kunnen uitvoeren.

“Ik ben hier in het ziekenhuis omdat ik mijn moeder, die een hartaandoening heeft, kom bijstaan. Ik ben een zogenaamde ‘mantelzorger’ voor haar. Dat betekent dat ik tijdens haar verblijf in het ziekenhuis voor haar kook hier op de binnenplaats van het ziekenhuis, dat ik elke dag voor haar persoonlijke hygiëne zorg, dat ik haar was doe, enzovoort. Ik zorg ook voor de administratie en verzeker dat ze haar medicatie krijgt. We zijn hier nu allebei een maand.”

Rose, Algemeen Ziekenhuis Pawa.

Veel is er niet qua infrastructuur om deze mantelzorgers een waardig onthaal te bieden. Er zijn geen gebouwen, keukens, aparte toiletten of aparte slaapkamers. De patiënten moeten in heel wat gevallen hun bed delen met hun naaste.