style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2024/02/©-Memisa-35.png');"

19 februari 2024

“Internationale samenwerking vereist een goede kennis van wat er zich op het terrein afspeelt.”

Karel Gyselinck en Memisa zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Na meer dan tien jaar actief te zijn als medisch verantwoordelijke, zet Karel zich vandaag nog steeds vrijwillig in als medisch adviseur voor de organisatie die hij een warm hart toedraagt. Als vrijwilliger bij Memisa volgt hij onder andere ons project in India op. Een boeiend gesprek over zijn periode bij Memisa, de samenwerking met de partners in India, en de veranderende sector van ‘Ontwikkelingssamenwerking’.

 

Karel was jarenland medisch verantwoordelijke bij Memisa en is vandaag nog steeds vrijwillig medisch adviseur

In 1996, nadat hij vijf jaar in een ziekenhuis in Zambia heeft gewerkt samen met zijn vrouw en een master in Public Health behaalde aan het Tropisch Instituut in Antwerpen, ging Karel aan de slag bij Memisa. Twaalf jaar lang werkte de huisarts van opleiding bij Memisa als medisch verantwoordelijke, waar hij een mooie periode meemaakte. “Van in het begin schaarde ik me volop achter de visie van Memisa”, aldus Karel.

Maar waarom gaat een huisarts van opleiding op de hoofdzetel van een ngo werken? “Ik vond dat mijn werk als medisch verantwoordelijke bij Memisa heel nauw aansloot bij het werk als huisarts. Je biedt een luisterend oor, verwijst mensen door, werkt samen met specialisten en gaat met elkaar rond de tafel zitten.” Karel’s intrinsieke motivatie om te werken in deze sector gaat uit van zijn liefde voor samenwerking en multiculturaliteit. “Samen met mensen uit andere continenten, andere culturen, elkaar verrijken met kennis en ervaring, dat vind ik een waardevolle insteek in het leven”, aldus Karel.

De veranderende context van internationale samenwerking

Karel Gyselinck heeft tonnen ervaring in de sector van Internationale Solidariteit. Anno 2024 ziet hij een aantal positieve evoluties. Wat Memisa kenmerkt in de manier waarop er aan internationale samenwerking wordt gedaan, draait om drie basiswaarden, volgens Karel uit: gelijkwaardig partnerschap, terreinkennis en flexibiliteit. Dat vergt een woordje uitleg.

In India werkt Memisa samen met WBVHA in het kader van women empowerment


Gelijkwaardige partnerschappen
vormen een fundamenteel onderdeel van de manier waarop Memisa aan internationale samenwerking doet. Een goede zaak volgens Karel, want volgens de vrijwilliger van Memisa die jarenlang als medisch verantwoordelijke werkte, is het belangrijk dat de vraag naar samenwerking vanuit de partner zelf komt. “We mogen zelf geen hulp opdringen, wat in het verleden al te vaak gebeurde, maar we moeten ons bescheiden opstellen”, aldus Karel. Terwijl ‘ontwikkelingssamenwerking’ vroeger enorm Noord-Zuid gericht was, schrijven ngo’s zich nu steeds meer in in een lang proces, dat door de partners zelf wordt geleid.

“In de manier waarop we samenwerken moeten we ons bescheidener opstellen.”
Karel Gyselinck

Karel haalt aan dat het belangrijk is om constructief en in dialoog samen te werken en om niet aan agenda-setting te doen. “Het is niet aan ons om met oplossingen te komen, die komen hoofdzakelijk van het terrein zelf. De souvereiniteit van het partnerland is steeds het vertrekpunt, maar als actoren van internationale samenwerking kunnen we dat proces wel ondersteunen.”

Een tweede belangrijk aspect is flexibiliteit. Procedures die gepaard gaan met de uitvoering van projecten moeten flexibiliteit toelaten. “Want het is belangrijk dat er inhoudelijk kan worden bijgestuurd bij het uitvoeren van een project, in functie van de veranderende context. Als we India vandaag vergelijken met twintig jaar terug, dat is helemaal niet hetzelfde. De manier waarop we namelijk invulling geven aan een project, is helemaal anders.”

Ook terreinkennis is cruciaal binnen internationale samenwerking, “iets waar Memisa erg sterk in is”, zegt Karel. “Eens je op het terrein komt, zie je pas echt wat de werkelijke noden zijn, en pas dan kunnen theorie en concepten met succes vertaald worden.” Een andere positieve verschuiving is er een van de kennisproductie en -uitwisseling. “Waar we vroeger vooral steunden op Europese expertise, is het merendeel van experts waar vandaag mee wordt samengewerkt afkomstig uit andere continenten. Die kennisuitwisseling met en tussen landen in het Globale Zuiden is razend interessant.”

“Terreinkennis is cruciaal om te weten wat de werkelijke noden zijn.”
Karel Gyselinck

Een positieve samenwerking in India dankzij terreinkennis

In India ondersteunt Memisa de West Bengal Voluntary Health Association (WBVHA), een organisatie die haar schouders zet onder een netwerk van lokale ngo’s. Gesteund door Memisa, onderscheidt de WBVHA zich door haar impact op het terrein. Zo ondersteunt WBVHA bijvoorbeeld de mobilisatie van gemeenschappen om lokale initiatieven te ontwikkelen die het recht op en de toegang tot gezondheidszorg bevorderen.

Als vrijwilliger bij Memisa werkt Karel voornamelijk mee aan de opvolging van het project in India, waar hij al meer dan 25 jaar ervaring heeft opgedaan, in samenwerking met WBVHA. Samen hebben Memisa en WBVHA meer dan 40 lokale ngo’s in een netwerk rond gezondheidszorg bijeengebracht. Vrouwen hebben er onder meer zelfhulpgroepen opgericht voor medisch urgenties.

Ook de band met de overheid wordt er versterkt, wat erg belangrijk is volgens Karel, “want om verandering teweeg te brengen, moet je niet alleen lokaal oplossingen gaan zoeken, maar moet je ook aan beleidsbeïnvloeding gaan doen bij de overheid. Daarvoor moet je je organiseren in een forum en moet je netwerken.”

De samenwerking met onze partner in India is een goed voorbeeld van een samenwerking waarbij de drie kernonderdelen, gelijkwaardig partnerschap, terreinkennis en flexibiliteit, aan bod komen. “Bij dit partnerschap ligt het zwaarste gewicht bij de partner. En door vele jaren samen te werken, hebben we een gedeelde visie en gemeenschappelijke waarden ontwikkeld en zij we naar elkaar toegegroeid”, besluit Karel.

Karel Gyselink en Biswantah Basu van de West Bengal Voluntary Health Association: ‘Er is een mooie vriendschap ontstaan.”

 

Uit de langdurige samenwerking met de partners uit India kwam ook een boek tot stand, waarin de ervaringen over gezondheidszorg in India werden gebundeld. Samen met de Indiase collega’ en academici schreven medewerkers en vrijwilligers van Memisa waaronder Karel het boek ‘Sailing below the waves’.

 

Wil jij je ook engageren bij het verbeteren van de toegang tot gezondheidszorg wereldwijd? Bekijk om onze website welke openstaande vacatures er zijn als vrijwilliger: https://memisa.be/vacatures/
style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2024/02/IMG_5660-scaled.jpg');"

9 februari 2024

Hoe we epilepsie behandelen in Guinee-Conakry

Wereldwijd lijden meer dan 50 miljoen mensen aan epilepsie. In heel wat landen, zoals Guinee-Conakry, wordt deze neurologische aandoening nog steeds geassocieerd met hekserij. Mensen met epilepsie krijgen te maken met uitsluiting en discriminatie. Toch kan de ziekte worden behandeld. Memisa en Fraternité Médicale Guinée zetten zich in om ervoor te zorgen dat epilepsie in Guinee wordt erkend en dat er een behandeling beschikbaar is.

Wat is epilepsie?

Epilepsie is een  chronische aandoening van de hersenen. Het komt tot uiting door plotselinge, onvoorspelbare epileptische aanvallen. Dergelijke aanvallen worden veroorzaakt door abnormale elektrische activiteit in de hersenen. De aanvallen verschillen sterk van persoon tot persoon en manifesteren zich in een aantal seconden durende onderbreking van het bewustzijn, onwillekeurige bewegingen of bewustzijnsverlies met stuiptrekkingen1.. Hoewel epilepsie niet kan worden genezen, kan het wel grotendeels onder controle worden gehouden mits de juiste behandeling.

Meer dan 50 miljoen mensen lijden wereldwijd aan epilepsie. Maar liefst 80% van de mensen met epilepsie komen uit lage- en middeninkomenslanden. In Guinee-Conakry werkt Memisa samen met de lokale ngo Fraternité Médicale Guinée om ervoor te zorgen dat epileptische personen toegang hebben tot de juiste zorg.

Une maman et son enfant chez le médecin en Guinée

Bijeenkomst van gemeenschapswerkers en zorgverleners

Epilepsie is wereldwijd het onderwerp van vele overtuigingen

In heel wat landen wordt epilepsie net als andere mentale aandoeningen nog steeds beschouwd als een ongeneeslijke ziekte, een bezwering door goden of een betovering. Dit is het geval in Guinee-Conakry, maar ook dichter bij huis. In 2016 kwam de Franse Stichting voor onderzoek naar Epilepsie met een verbazingwekkend rapport: maar liefst 9 % van de ondervraagde Fransen dacht toen nog steeds dat epilepsie veroorzaakt werd door bovennatuurlijke oorzaken, terwijl 26% ervan overtuigd was dat er een verband was met een bacterie (https://www.odoxa.fr/sondage/epilepsie-meconnaissance-source-de-discriminations/). Echter, epilepsie is een neurologische aandoening die gemakkelijk kan worden behandeld met de juiste therapieën.

In Guinee-Conakry worden heel wat mensen met epilepsie uitgesloten van de samenleving

In Guinee zijn veel mensen bang voor epileptische personen. Uit angst om betoverd of besmet te worden, wijzen lokale gemeenschappen deze mensen af. Het is zelfs zo dat de meeste mensen met epilepsie hun baan verliezen en kinderen niet meer naar school kunnen.

Opleiding, sensibilisering en een specifieke behandeling: de 3 pijlers van Memisa voor een betere behandeling van epilepsie 

Memisa en Fraternité Médicale Guinée ondersteunen in de eerste plaats de opleiding van medisch personeel. Op die manier weten verpleegkundigen hoe ze epilepsie moeten diagnosticeren en hun patiënten de juiste zorg kunnen bieden.

We voorzien ook opleidingen voor gemeenschapswerkers. Het zijn vrijwilligers uit de gemeenschap die met gezinnen in gesprek gaan over allerhande onderwerpen. Wanneer de gemeenschapswerkers iemand met epilepsie identificeren, kunnen ze hen indien nodig doorverwijzen naar het gezondheidscentrum. Deze mannen en vrouwen bieden ondersteuning van onschatbare waarde. Ze sensibiliseren ook de gemeenschap zodat mensen met epilepsie niet langer worden uitgesloten.

Tenslotte leveren we ook allerhande medicijnen en anti-epileptica aan de gezondheidscentra.

Getuigenis van Oumar, een epileptisch persoon in Télimélé

Oumar is 29 jaar oud. Sinds zijn 10e is hij al niet meer naar school geweest, omdat zijn herhaaldelijke aanvallen zowel leerlingen als leerkrachten bang maakten. Zijn ouders namen verschillende keren hun toevlucht tot de traditionele geneeskunde, maar het mocht niet baten. Na een bezoek van de gemeenschapswerker aan hun dorp gingen de ouders van Oumar met hun zoon naar het gezondheidscentrum in Télimélé. Daar werd hij opgevangen door het gezondheidspersoneel en kreeg hij anti-epileptica. Na slechts een aantal maanden in het medisch centrum was zijn medische toestand aanzienlijk verbeterd. Zijn moeder getuigt:

« Voordat we naar het medisch centrum kwamen, had ik al drie geiten aan een traditionele genezer gegeven om mijn kind te behandelen, zonder enige verbetering van zijn medische toestand (red. een geit is ongeveer 200 euro waard). De medicijnen hebben mijn zoon goed geholpen. Nu kan hij ons helpen met het werk op het land, heeft hij vrienden en kan hij voor zichzelf zorgen. » 

In Guinee-Conakry hebben personen met epilepsie het recht om hun leven te leiden zoals zij dat willen, alsook om een kwaliteitsvolle behandeling te krijgen. Memisa werkt dagelijks samen met Fraternité Médicale Guinée om het taboe rond deze aandoening weg te werken en patiënten betaalbare behandelingen aan te bieden.

 

 

Ook jij kan Memisa en Fraternité Médicale steunen om de zorg voor personen met epilepsie te verbeteren. 

 

 


  1. https://www.epilepsieliga.be/epilepsie-1
style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2024/02/©-Memisa-30.png');"

5 februari 2024

Geboorteregistratie en het gezinsdossier: twee fundamentele onderdelen van Project USE

In het kader van Project USE (Unis pour la Santé et l’Education), biedt Memisa technische bijstand en financiële steun om geboorteregistraties, alsook de implementatie van het gezinsdossier, te faciliteren. Het project dat door de Europese Unie wordt gefinancierd draait ondertussen op volle toeren. Dr. Yves Sossou, die voor Memisa werkt in Kongo-Central, geeft een woordje uitleg bij deze twee belangrijke onderdelen van het project.

 

Kinderen waarvan de geboorte werd geregistreerd hebben meer toegang tot gezondheidszorg (foto: Kongo-Central, DR Congo)

Het gezinsdossier als instrument voor meer kwaliteitsvolle zorg

Om de gezondheidssituatie van de inwoners in Kongo-Central te verbeteren, werd in het kader van Project USE het gezinsdossier ingevoerd. In samenwerking met haar lokale partner MUSAKIS-FASS zorgt Memisa aan de hand van technische bijstand en financiële steun voor de implementatie ervan. Dankzij de invoering van het gezinsdossier is de gezondheidstoestand van gezinsleden en in de interventiegebieden beter bekend binnen het lokale gezondheidssysteem.

Yves Sossou, die als Internationaal Technisch Assistent en Volksgezondheidsarts werkt in de regio voor Memisa, omschrijft het gezinsdossier als “een database” met informatie over de gezondheidstoestand van de afzonderlijke gezinsleden. “Het gezinsdossier laat toe om diepgaande kennis van gezinssituaties te verkrijgen, en biedt bijgevolg de mogelijkheid om uitgebreide en specifieke zorg te verlenen aan ieder gezinslid”, aldus Yves.

Meer specifieke zorg en meer vertrouwen in de zorgverlening

Hierdoor onstaat een soort van ‘wederzijdse verbintenis’ tussen de bevolking en gezondheidscentra, waardoor de toegang tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg wordt verbeterd. Enerzijds verbinden de gezondheidscentra er zich toe om uitgebreide, specifieke en continue zorg van hoge kwaliteit te bieden, terwijl de bevolking er zich toe verbindt om, wanneer men hulp nodig heeft, de gezondheidscentra te zien als een betrouwbare plek waar ze geholpen kunnen worden. Het is kortom een win-win situatie voor de ganse samenleving.

HET GEZINSDOSSIER 

⇒ is een database die gegevens bevat over de gezondheidssituatie van gezinnen

⇒ in het dossier staan de vorige medische ingrepen gedocumenteerd

⇒ garandeert dus een grondige kennis van gezinssituatie

⇒ waardoor specifieke zorg kan worden aangeboden voor de patiënt en per interventiegebied

⇒ maakt epidemiologisch onderzoek mogelijk

Het gezinsdossier schept een beeld van de algemene gezondheidstoestand

Dergelijke gezinsdossiers worden continu geactualiseerd. “De gegevens worden voortdurend verzameld en bijgewerkt, telkens wanneer een van de gezinsleden een gezondheidscentrum of ziekenhuis bezoekt, of wanneer een gezondheidswerker op huisbezoek komt”, duidt Dr. Sossou.

 

Yves Sossou is verantwoordelijk voor het slagen van Project USE in de provincie Kongo-Central (DR Congo)

Om meer kennis te verwerven over de noden in de regio, is het gezinsdossier een cruciaal hulpmiddel. Gezinsdossiers maken het mogelijk om diepgaand epidemiologisch onderzoek te voeren naar de bevolking in de specifieke interventiegebieden. Zo kunnen er bijvoorbeeld conclusies worden gemaakt van de meest voorkomende pathologieën in de regio. Ook om die reden zorgt het gezinsdossier er dus voor dat er meer zorg op maat kan worden geboden aan de lokale bevolking die is aangepast aan vaak voorkomende ziektes.

Geboorteregistratie als sleutel tot waardig burgerschap

Een belangrijk onderdeel die als ‘toegangspoort’ kan dienen tot het gezinsdossier is het registreren van de geboorte, ofwel geboorteregistratie. Wanneer een geboorte niet geregistreerd wordt, is het opstellen van het gezinsdossier minder eenvoudig. Belangrijker nog: wanneer de geboorte van een kind niet wordt geregistreerd, is dit nefast voor zijn of haar toegang tot gezondheidszorg. “Zodra een kind specifieke zorg nodig heeft en bijvoorbeeld moet worden overgeplaatst naar het buitenland, wordt de toegang tot gezondheidszorg niet eenvoudig zonder geboorteakte, omdat de reisdocumenten dan niet snel verkregen kunnen worden”, legt Yves uit. Dit vergt een woordje uitleg.

Geboorteregistratie maakt deel uit van de kinderrechten, die verankerd zijn in de kinderbeschermingswet van de DR Congo. Bij het ontbreken van een geboorteakte, beschikt het kind in kwestie niet over waar hij of zij recht op heeft. “Dat gaat over allerhande burgerlijke, politieke, sociale en culturele rechten, die onder meer gerelateerd zijn aan onderwijs, nationaliteit, erfenis bij het overlijden van de ouders, en de toegang tot gezondheidszorg”, legt Dr. Sossou uit.

In de DR Congo, en meer specifiek in de provincie Kongo-Central, is de situatie omtrent geboorteregistraties zorgwekkend. Voor de interventie van Memisa in de gezondheidszones Kisantu, Ngidinga en Gombe-Matadi, werden slechts 31 % van de geboortes geregistreerd. “En dat betekent dus dat meer dan twee derde van de kinderen er geen documenten van burgerlijke stand hebben, wat hun burgerschap als kinderen van de DR Congo in gevaar brengt”, aldus Dr. Sossou.

 

Artsen, verpleegkundigen, gemeenschapswerkers… Iedereen steekt een handje toe bij het faciliteren van geboorteregistraties

Hoe Memisa geboorteregistraties faciliteert

“Dankzij de ondersteuning van Memisa om geboorteregistraties te vergemakkelijken, is het cijfer van geboortes die geregistreerd worden in de drie gezondheidszones waar Memisa intervenieert gestegen naar maar liefst 61%”, aldus Yves, die deze voortgang omschrijft als “aanmoedigend en veelbelovend.”

Wanneer een geboorte in de DRC niet wordt geregistreerd binnen de 90 dagen, bedragen de kosten voor een geboorteregistratie tussen de 140 en 180 euro per kind. “En daarom zijn er heel wat ouders die de geboorte van hun kinderen niet laten registreren na deze 90 dagen”, zegt Dr. Sossou. Het is dan aan het Vredegerecht of de jeugdrechtbank om hierover te beslissen. Ondertussen heeft Memisa al meermaals gepleit voor het opzetten van een mechanisme voor de regularisatie van geboorteakten van kinderen ouder dan 3 maanden. Zo werden er pleidooien gehouden bij het Mbanza-Ngungu Children’s Court en het Madimba Peace Court.

De aanzienlijke verbetering in het aantal geboorteregistraties is onder meer te danken aan het feit dat er een volmachtformulier werd ingevoerd voor geboortes op de kraamafdeling, die aan het einde van elke maand ingeleverd worden bij de burgerlijke stand, waarna geboorteaktes aan de ouders worden overhandigd.

Hierover werd een opleiding georganiseerd voor gezondheids- en overheidspersoneel. “De reiskosten worden betaald in de vorm van een forfaitair bedrag aan het einde van elke maand aan de verantwoordelijke van elk gezondheidscentrum, zodat geboorteakten kunnen worden afgegeven en opgehaald”, legt Yves uit.

Ouders sensibiliseren over het belang van administratieve formaliteiten bij de geboorte van hun kind

De lokale bevolking ziet niet altijd het belang in van geboorteregistraties. Daarom zet Memisa ook in op sensibilisering, via gemeenschapswerkers, waarbij de lokale bevolking wordt geïnformeerd over wat een geboorteakte is en wat het nut ervan is, wat de voordelen ervan zijn, maar ook wat de gevolgen (kunnen) zijn van het niet registreren van een geboorte. Aan de hand van onder meer rollenspellen en presentaties wordt de bevolking hier grondig over geïnformeerd. Ook tijdens bijvoorbeeld prenatale en postnatale consultaties, alsook tijdens vaccinatiesessies sensibiliseert Memisa (toekomstige) moeders. De gemeenschapswerkers spelen hierin, en meer specifiek wat betreft de huisbezoeken, ook een belangrijke rol.

Wil je meer informatie over welke thema’s project USE nog behandelt in Kongo-Central? Lees dan zeker ons artikel dat in januari verscheen: https://memisa.be/met-project-use-ondersteunen-we-het-welzijn-en-de-gezondheid-van-de-congolese-bevolking/

style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2024/01/IMG_0829-scaled.jpg');"

22 januari 2024

Gerenoveerde medische infrastructuur voor een betere gezondheid

Ghislaine is bevallen in het gezondheidscentrum van Itara in Zuid-Kivu (DR Congo). Gebouwd uit houten planken lijkt dit centrum meer op een hut dan op een kraamkliniek. De koude, de vochtigheid en de insecten banen zich een weg door de houten planken. Ghislaine voelt er zich niet veilig met haar baby.

Elk jaar bouwt en renoveert Memisa gezondheidscentra op het platteland van de DR Congo, waaronder die van Itara en Balaw.

Wat is dat juist, een gezondheidscentrum?

Wanneer zieke mensen en zwangere vrouwen in de DR Congo verzorging nodig hebben, gaan ze in eerste instantie naar het dichtstbijzijnde gezondheidscentrum.

Daar worden de mensen verzorgd door verpleegkundigen die specifek zijn opgeleid om te helpen bij ongecompliceerde bevallingen, om vaccinaties toe te dienen aan kinderen of om patiënten op te vangen bij consultaties. Zo staat het gezondheidscentrum in voor het allereerste contact tussen de bevolking en het officiële gezondheidssysteem. Het gezondheidscentrum is ook de plek waar vrouwen naartoe gaan voor prenatale consultaties, alsook om hun zwangerschap te laten opvolgen.

 

De overheid legt op dat er 1 gezondheidscentrum per 10.000 inwoners moet zijn. Deze doelstelling wordt echter nog niet gehaald.

Gezondheidscentra in een slechte staat

De gezondheidscentra in de DR Congo verkeren lang niet altijd in een goede staat. Sommige centra werden gebouwd met cementblokken of bakstenen. Sommige bestaan zelfs uitsluitend uit leem en houten planken, populair bij termieten…

Een bouwvallig gezondheidscentrum in verval vormt een ernstig risico voor de veiligheid van patiënten. Waterlekken, instortingen, etc. De (slechte) staat van het gebouw kan een reële bedreiging vormen voor het leven van patiënten en medisch personeel.

 

Het gezondheidscentrum van Digi, vóór de renovatie

In Balaw, in de provincie Zuid-Ubangi, dreigde het gezondheidscentrum ieder moment in te storten. Wegens een gebrek aan alternatieven, bleven patiënten zich naar dit centrum begeven om zich te laten verzorgen. Ondanks de omstandigheden, deed de medische staf haar best om hen in de best mogelijke omstandigheden op te vangen.

“Een van mijn kinderen werd geboren in het gezondheidscentrum van Balaw vóór de renovatie. Op de dag van de geboorte regende het pijpenstelen… ik zag het gebouw zelfs heen en weer bewegen door de wind! Ik had op dat moment weeën en ik had pijn… maar ik was vooral ook bang. Je moest echt wel dapper zijn om hier te komen bevallen. Er waren heel wat vrouwen die twijfelden om hier een kind op de wereld te zetten. Sommigen gaven de voorkeur aan een gezondheidscentrum dat op 17 kilometer van hier ligt, waar men dan te voet of met de fiets moest zien te geraken. We zijn echt enorm opgelucht met het nieuwe gebouw!”  Mama Anto, Balaw

 

De impact op de hygiëne

Behandeld worden in een zorginstelling in slechte staat betekent ook dat er risico’s zijn om ziekenhuisinfecties op te lopen. Want hoe kan je ervoor zorgen dat er voldoende hygiëne is in het gezondheidscentrum als de vloer van de kraamafdeling bestaat uit klei? Of wanneer het water uit het dak binnen lekt? Het risico op infecties bij patiënten en het personeel is zeer reëel.

Een bijkomende vaststelling is dat de bevolking het vertrouwen verliest in het zorgsysteem, wanneer een gezondheidscentrum in verval raakt. Patiënten zijn bijgevolg terughoudender om naar het gezondheidscentrum te gaan. In het beste geval reizen ze af naar een ander medisch centrum verder weg. Maar in sommige gevallen wenden de patiënten zich toch ‘charlatans’, wiens advies vaak een gevaar vormt voor hun gezondheid.

Het gezondheidscentrum van Itara (Zuid-Kivu) vóór de renovatie

Memisa ondersteunt de renovatie en de bouw van gezondheidscentra

Iedere patiënt die voor een behandeling naar een gezondheidscentrum gaat, zou het volgende ter beschikking moeten hebben:

  • een veilige omgeving
  • een bed met schone lakens
  • drinkbaar water
  • gekwalificeerd medisch personeel
  • medicijnen

 

Het gezondheidscentrum van Itara (Zuid-Kivu), herbouwd

Memisa renoveert gezondheidscentra die in een slechte staat verkeren. We installeren ook zonnepanelen en dakgoten die regenwater kunnen opvangen. In het algemeen proberen we ook de gezondheidscentra aangenamer te maken voor de vrouwen die er komen bevallen (zie ons artikel: https://memisa.be/gender-en-gezondheid/). Vervolgens voorzien we het centrum met voldoende bedden, zodat alle patiënten kunnen worden opgevangen. We leveren ook basismateriaal zoals stethoscopen, weegschalen, spuiten en gynaecologische apparatuur.

 

Sinds de start van het programma heeft Memisa ongeveer tien gezondheidscentra in Afrika gerehabiliteerd!

Wil je zelf ook een bijdrage leveren? Ondersteun ons in de vorm van een gift en draag je steentje bij om nieuwe gezondheidscentra te bouwen.

style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2024/01/©-Memisa-21.png');"

9 januari 2024

Met Project USE ondersteunen we het welzijn en de gezondheid van de Congolese bevolking

In het kader van Project USE, een project dat door Memisa wordt uitgevoerd en door de Europese Unie wordt gefinancierd, werkt Memisa aan het verbeteren van de volksgezondheid en het welzijn van de populatie in de DR Congo. Het grootschalige project focust op verschillende deelthema’s. In Ituri en Kongo-Central, de twee provincies waar het project wordt uitgevoerd, werden reeds mooie successen gerealiseerd. Ondertussen is het project bijna een jaar aan de gang. Yves Sossou werkt voor Memisa in de de provincie Kongo-Central als Internationaal Technisch Assistent en Volksgezondheidsarts en geeft in dit artikel duiding over het project en maakt voor ons een stand van zaken op.

 

Yves Sossou is verantwoordelijk voor het slagen van project USE in de provicinie Kongo-Central (DR Congo)

Multidimensionele aanpak

Om de kwaliteit van de zorgverlening in de DR Congo te verbeteren, hanteert Memisa een multidimensionele aanpak. Met Project USE (Unis pour la Santé et l’Education) draagt Memisa bij aan de verbetering van de gezondheid en het welzijn van de Congolese bevolking, door het lokale gezondheidssysteem te versterken. De begunstigden van het project zijn de om en bij de 2.000.000 inwoners van de provincie Ituri, alsook de inwoners van Kongo-Central, waar zo’n 500.000 mensen wonen. Het project wordt gefinancierd door de Europese Unie.

In Kongo-Central wordt de toegang tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg verbeterd door op verschillende niveaus ondersteuning te bieden. In deze provincie is Memisa in het kader van Project USE actief in drie gezondheidszones. Door middel van technische en financiële ondersteuning, wordt het lokale gezondheidssysteem versterkt. Zo worden bijvoorbeeld stages aangeboden, waardoor de kennis en praktijkervaring van medische professionals verscherpt worden.

Meer specifiek gaat het bijvoorbeeld om artsen die de overstap maken naar een ander ziekenhuis om daar technische expertise op te doen. Bij hun terugkeer naar het oorspronkelijke ziekenhuis kunnen de artsen in kwestie patiënten behandelen die ze voor hun opleiding steeds moesten doorverwijzen naar een ander ziekenhuis. Een arts die werd opgeleid in het kader hiervan werd opgeleid getuigt:

“Ik ben trots dat ik nu echt levens kan helpen redden en een glimlach op het gezicht van mijn patiënten kan toveren.” Dr. Padou Luwawu Kiangebeni

Een belangrijk onderdeel van het project omvat het efficiënte beheer van medicijnen. Dit aspect is essentieel om de kwaliteit van de zorg te helpen verbeteren. “Memisa ondersteunt de verschillende gezondheidszones bij het beheer van medicijnen, zodat die ook op een zorgvuldige manier kunnen worden verdeeld richting de verschillende gezondheidscentra”, vertelt Yves Sossou. Zo wordt bijvoorbeeld het CAAMEKI, het regionaal distributiecentrum in Kongo-Central, ondersteund. Daarnaast werden ook rondetafelmomenten georganiseerd, waarbij informatie werd uitgewisseld over de moeilijkheden, uitdagingen en mogelijke oplossingen rond het beheer van geneesmiddelen.

 

Het efficiënte beheer van geneesmiddelen is een belangrijke thematiek binnen Project USE

Het belang van geboorteregistratie

Geboorteregistratie maakt deel uit van de kinderrechten, die verankerd zijn in de kinderbeschermingswet van de DR Congo. Wanneer de geboorte van een kind niet wordt geregistreerd, is dit nefast voor zijn of haar toegang tot gezondheidszorg. Daarom is het belangrijk dat ouders dit binnen de 90 dagen na de geboorte van hun kind in orde brengen. Na deze 90 dagen wordt geboorteregistratie relatief kostelijk.

Op het vlak van geboorteregistraties (en dus ook de bijhorende rechten van het kind) in de DRC, en meer specifiek in de provincie Kongo-Central, is de situatie zorgwekkend. Voor de interventie van Memisa in een specifiek gezondheidscentrum werd slechts 31% van de geboortes er geregistreerd. Dit betekent dat meer dan twee derde van de kinderen geen documenten van burgerlijke stand hebben, wat hun burgerschap als kinderen van de DR Congo in gevaar brengt.

“Dankzij de ondersteuning van Memisa om geboorteregistraties te vergemakkelijken, is het cijfer van geboortes die geregistreerd worden in éen gezondheidscentra bijvoorbeeld gestegen naar maar liefst 61%”, aldus Yves, “een aanmoedigend en veelbelovende verbetering”. Dat is nog lang niet perfect, maar een aanzienlijke verbetering. Dit is onder meer te danken aan het feit dat er een volmachtformulier werd ingevoerd voor geboortes op de kraamafdeling, die aan het einde van elke maand ingeleverd worden bij de burgerlijke stand, waarna de geboorteaktes aan de ouders worden overhandigd.

 

Een geboorteakte is van cruciaal belang voor de toekomst van het kind

De invoering van het gezinsdossier

Ook de invoering van het gezinsdossier verbetert de gezondheidssituatie van de bevolking in Kongo-Central. Dit dossier omvat een verzameling van gegevens in verband met de gezondheidssituatie en reeds ingevoerde ingrepen van alle leden van het gezin, die op papier of digitaal worden bijgehouden. “Met een dergelijk gezinsdossier wordt de gezondheidssituatie van de gezinsleden steeds geactualiseerd, en heeft het medisch personeel een betere kennis van de medische staat van de patiënt”, aldus Yves.

Het gezinsdossier laat toe diepgaande kennis van gezinssituaties te verkrijgen, en biedt bijgevolg de mogelijkheid om uitgebreide zorg te verlenen aan ieder gezinslid. Hierdoor ontstaat bovendien een ‘wederzijdse verbintenis’ tussen de bevolking en de gezondheidscentra waardoor de toegang tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg wordt verbeterd, een win-win situatie dus voor de ganse samenleving.

Succesvol project

In het kader van Project USE zijn reeds een aantal successen behaald. Het project startte in de eerste weken van 2023, en loopt tot juni dit jaar.

Naast verhoogde geboorteregistraties, een nieuws ‘sociaal contract’ tussen de gezondheidscentra en de bevolking, een efficiënter beheer van medicijnen en een verbeterde expertise bij artsen dankzij stages, wordt dankzij project USE de gezondheid van de bevolking in het algemeen verbeterd. Honderden vrouwen krijgen makkelijker zorg bij gynaecologische problemen, krijgen toegang tot kwaliteitsvolle operaties en er is een vermindering zichtbaar in postoperatieve infecties in ziekenhuizen.

Het voorzien van opleidingen, de ondersteuning van het beheer van medicijnen, het faciliteren van geboorteregistraties en de invoering van het gezinsdossier verbeteren de toegang tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg in Kongo-Central.

 

In de gezondheidszone Kisantu, in Kongo-Central, ondersteunt Memisa de gezondheidszorg voor vrouwen en jonge kinderen

 

Hou onze sociale media de komende weken en maanden in de gaten om meer te weten te komen over de voortgang van het project USE. Tijdens de laatste zes maanden dat het project loopt, zullen we regelmatig updates voorzien.

 

 

style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2023/12/DSC_0018-2-scaled.jpg');"

15 december 2023

Duurzame alternatieven om ondervoeding aan te pakken

Ondervoeding is wereldwijd een van de belangrijkste oorzaken van kindersterfte. Helaas moeten we ook vaststellen dat het aantal ondervoede kinderen ieder jaar toeneemt. Dit is een verontrustende trend en dus moet er snel ingegrepen worden. Daarom strijdt Memisa tegen ondervoeding bij kinderen door de consumptie van lokale voeding te stimuleren.

In Zuid-Ubangi (DR Congo) lijden 9 op de 100 kinderen die jonger zijn dan 5 jaar aan acute ondervoeding. Maar liefst 1 op de 2 kinderen is chronisch ondervoed (BDOM Budjala, 2021). Deze cijfers zijn enorm verontrustend.

Acute ondervoeding

Bij ernstige acute ondervoeding is er aanzienlijk gewichtsverlies merkbaar. Ongeveer 45% van de sterfgevallen bij kinderen is gelinkt aan ernstige acute ondervoeding (WHO, 2021). Acute ondervoeding is een medische urgentie die een snelle en effectieve behandeling vereist.

Een veelgebruikte manier om acute ondervoeding tegen te gaan is het gebruik van geïmporteerde en commerciële kant-en-klare therapeutische voeding, ofwel Ready-to-Use-Therapeutic Food (RUTF’s).

Deze kant-en-klare therapeutische voeding bestaat uit voedingssupplementen verrijkt met mineralen en vitaminen. Deze RUTF’s blijken zeer effectief te zijn bij het overwinnen van de acute fase van ondervoeding, vooral bij humanitaire noodsituaties. Helaas zijn ze niet overal en niet altijd verkrijgbaar, wegens een gebrek aan voorraad.

Memisa voorziet de gezondheidscentra waar ze actief is niet van dergelijke geïmporteerde kant-en-klare voeding. In de plaats daarvan, kiezen we voor lokale en duurzame alternatieven.

In samenwerking met BDOM Budjala, haar lokale partner in Zuid-Ubangi, stimuleert Memisa de lokale productie van ‘therapeutische papjes’, die door de lokale zorgverleners worden bereid. Deze voeding is specifiek bestemd voor de behandeling van acute ondervoeding. Deze gerechten worden gemaakt van lokale producten zoals maïsmeel en pinda’s. Het gaat dus om een duurzame aanpak die aangepast is aan de lokale context.

Om acute ondervoeding te behandelen, is een snelle aanpak cruciaal.

Daarom voorziet Memisa ook opleidingen voor vrijwilligers uit de lokale gemeenschap (de gemeenschapswerkers) om gevallen van ondervoeding op te sporen. Dankzij deze opleidingen kunnen deze gemeenschapswerkers snel ondervoede kinderen identificeren, alsook de ouders steunen. Hoe sneller een kind naar een gezondheidscentrum kan worden gebracht, hoe sneller het opnieuw gezond kan worden.

Chronische ondervoeding

Chronische ondervoeding daarentegen manifesteert zich langzaam en heeft te maken met armoede en de kwetsbaarheid van gezinnen. Dit type ondervoeding kan optreden wanneer het dieet niet in balans is. Wanneer een kind langdurig chronisch ondervoed is, zal het snel een groeiachterstand oplopen ten opzichte van andere kinderen van dezelfde leeftijd. Hun immuunsysteem zal ernstig verzwakt zijn en ze zullen een groter risico lopen op ziektes (diarree, malaria…). Om chronische ondervoeding tegen te gaan, richt Memisa zich op preventie en het sensibiliseren van de gemeenschap.

« Projecten om ondervoeding te bestrijden kunnen enkel slagen als er rekening wordt gehouden met de onderliggende oorzaken van ondervoeding en met de oprechte betrokkenheid van de gemeenschap. De lokale gemeenschap erbij betrekken betekent de gemeenschap in staat stellen om te investeren in haar eigen voedselzekerheid en om ondervoeding op een duurzame manier terug te dringen.” » Dr. Nakwa Senemona, Directeur van BDOM Budjala

Memisa en BDOM organiseren kook- en bewustmakingsworkshops in het gezondheidscentrum, zodat ouders de kans krijgen om te leren hoe ze thuis evenwichtige en gezonde maaltijden kunnen bereiden.

Er worden ook regelmatig informatie- en preventieboodschappen uitgezonden op de radio om ouders te wijzen op de gevaren van ondervoeding en hoe ze die kunnen voorkomen.

 Wil je meer te weten komen over dit onderwerp, neem dan een kijkje naar onze Memisa Info, volledig toegewijd aan het thema ‘ondervoeding’.

 

 

style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2023/12/©-Memisa-1.png');"

12 december 2023

Kwaliteitsvolle zorg voor kinderen in Bokonzi (DR Congo)

In heel wat plaatsen in de wereld krijgen kinderen niet de zorg waar ze recht op hebben. Dat is ook het geval in de gezondheidszone Bokonzi, in de DR Congo, waar 283.872 mensen wonen.

Beperkte toegang tot gezondheidszorg voor kinderen 

Terwijl kwaliteitsvolle kindergeneeskunde in België vanzelfsprekend lijkt, is dit niet het geval in de DR Congo. In het Afrikaanse land hebben vandaag nog te weinig kinderen toegang tot gezondheidszorg, wat nochtans een basisrecht is.

In het ziekenhuis van Bokonzi, in het noordwesten van de DR Congo, is er te weinig plaats en te weinig opgeleid personeel om alle zieke kinderen op te kunnen vangen en te verzorgen. De afdeling pediatrie beschikt slechts over 8 bedden en 3 verpleegkundigen, die 7 dagen op 7 en 24u op 24u moeten instaan voor de zorg. Komt daar nog bij dat geschikt materiaal en medicijnen in groten getale ontbreken.

 

“Bij de instroom aan zieke kinderen worden we soms overweldigd wegens een gebrek aan ruimte. Vaak is het zo dat al onze bedden bezet zijn. Bovendien beschikken we niet over de benodigde apparatuur, zoals bloeddrukmeters, stethoscopen en zuurstofapparaten.” Lydie, diensthoofd van de afdeling pediatrie in het ziekenhuis van Bokonzi (DR Congo).

 

Ondervoeding aan de basis van gezondheidsproblemen bij kinderen 

In Bokonzi zijn heel wat kinderen die zorg nodig hebben chronisch ondervoed. Maar liefst de helft van de kinderen die aankomen op de spoedafdeling zijn ferm ondervoed. Dat komt onder meer door de beperkte toegang tot drinkbaar water en het ontbreken van kwaliteitsvolle voeding. Daardoor treedt diarree bijvoorbeeld heel vaak op. Daarnaast behoren bloedarmoede, nierfalen, longaandoeningen en malaria tot de meest voorkomende pathologieën bij kinderen in Bokonzi.

 

Het merendeel van de patiënten in het ziekenhuis van Bokonzi (DR Congo) zijn kinderen

De bouw en uitrusting van een nieuwe pediatrische afdeling

In samenwerking met haar lokale partners ondersteunt Memisa een project dat als doel heeft de kwaliteit van de pediatrie in de regio te verbeteren. Aangezien er middelen te kort zijn omde constructie af te ronden van een gebouw dat zal dienen als pediatrische afdeling, steekt Memisa een handje toe.

De prioriteit is om de constructie van het aparte gebouw te kunnen afronden. Aangezien er op dit moment te weinig plaats is om alle kinderen te kunnen verzorgen, investeert Memisa ook in extra bedden. Op die manier gaat de bezettingsgraad in de afdeling pediatrie, die vandaag veel te hoog ligt, naar beneden. Om ervoor te zorgen dat de verpleegkundigen voldoende materiaal en apparatuur ter beschikking hebben, wordt er ook geïnvesteerd in materiaalkits (met stethoscopen, bloeddrukmeters en zuurstofapparaten).

 

Memisa ondersteunt de constructie van een pediatrische afdeling in het ziekenhuis van Bokonzi (DR Congo)

“Om de kinderen te kunnen verzorgen, is er dringend nood aan medisch materiaal en medicijnen. Daarnaast is er ook een goede stroomvoorziening nodig, zodat we de apparatuur op ieder moment kunnen gebruiken.”  Dr. Benjamin Mabe, medisch directeur van het ziekenhuis in Bokonzi (DR Congo).

Wat doet Memisa nog voor de gezondheid van kinderen?

Naast de bouw en renovatie van pediatrische afdelingen in de DR Congo, investeert Memisa ook in opleidingen voor het lokale zorgpersoneel. Het is heel belangrijk dat zorgverleners zorg op maat kunnen bieden aan kinderen. Zo worden opleidingen in pediatrische noodhulp voorzien. Daarbovenop is het zo dat hoe beter de werkomstandigheden zijn in de afdeling pediatrie, hoe meer motivatie er aanwezig is bij het personeel.

Om de grondoorzaak van de meest voorkomende pathologieën te bestrijden, is het belangrijk om ondervoeding tegen te gaan in de regio. Daarom ondersteunt Memisa de behandeling van ondervoede kinderen met lokale en verse voeding. Dit doen we door laagdrempelige workshops te organiseren voor de lokale bevolking.

De impact van Memisa’s steun op de samenleving is groot 

Dankzij de steun van Memisa en de constructieve samenwerking met de lokale partners kunnen heel wat kinderen de zorg krijgen waar ze recht op hebben. Kwaliteitsvolle pediatrische afdelingen zijn een belangrijk aspect van een goed functionerend lokaal gezondheidssysteem. Op termijn zorgt de ondersteuning van Memisa voor de pediatrie in Congo voor een gezondere, productievere en meer veerkrachtige bevolking. Ouders en overige familieleden zijn blij dat hun kinderen in goede omstandigheden kunnen worden verzorgd.

Kunnen wij op uw steun rekenen om ervoor te zorgen dat de kinderen van bokonzi in de best mogelijke omstandigheden worden opgevangen en verzorgd?

DOE EEN GIFT AAN MEMISA 

EN STEUN DAARMEE DE BOUW VAN EEN PEDIATRISCHE AFDELING EN MET GESCHIKT MATERIAAL VOOR EEN BETERE GEZONDHEID VAN DE KINDEREN IN BOKONZI!

 

 
style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2023/12/IMG_3096-1-scaled.jpg');"

6 december 2023

Hoe verloskundig geweld kan worden bestreden

Voor heel wat vrouwen is het niet ongewoon om geconfronteerd te worden met gynaecologisch en obstetrisch (ofwel: verloskundig) geweld wanneer ze medisch verzorgd worden. In West-Afrika zijn vrouwen hier regelmatig het slachtoffer van.

“Gynaecologisch geweld” omvat zowel fysiek, verbaal, psychologisch en seksueel geweld tijdens een bevalling, een consultatie bij de gynaecoloog of een prenatale consultatie.

Dergelijk geweld kan ernstige gevolgen hebben voor de lichamelijke gezondheid van vrouwen. Het gaat over verwondingen, infecties, obstetrische complicaties en zelfs overlijden. Dit geweld heeft ook een negatieve invloed op de mentale gezondheid van vrouwen en leidt tot angststoornissen, depressie en posttraumatische stress.

In Guinee heeft maar liefst een derde van de vrouwen reeds te maken gehad met obstetrisch geweld of discriminatie tijdens de bevalling. [1]
De WHO rapporteert een abnormaal hoog aantal vaginale onderzoeken, episiotomieën en keizersneden die worden uitgevoerd zonder toestemming van de patiënt.

DE OORZAAK VAN DERGELIJK GEWELD 

Er zijn tal van oorzaken die leiden tot verloskundig geweld, vooral in de DR Congo en in Guinee. Ze hebben te maken met culturele, sociale, economische en politieke factoren.

In sommige culturen moet een vrouw zich “sterk” voordoen wanneer ze bevalt. Vrouwen ervaren veel druk tijdens de bevalling en men duldt geen teken van zwakte. Huilen wordt beschouwd als een bron van grote schande voor deze vrouwen en hun families. De pijn die de vrouwen voelen, wordt door de vroedvrouwen en vroedmannen geminimaliseerd. Sommige zorgverleners treden soms zelfs hardhandig op om hun patiënten “rustig” te houden. Dat doen ze soms door vrouwen te slaan, te beledigen en ertegen te schreeuwen.

Verloskundig geweld is ook het gevolg van voortdurende discriminatie en stigmatisering op basis van geslacht, etniciteit of leeftijd. Tienermeisjes en jonge vrouwen lopen een groter risico op geweld tijdens verloskundige ingrepen dan oudere vrouwen. Dit kan worden verklaard door culturele en symbolische factoren die een oordeel vellen over de seksualiteit van patiënten, die vaak als taboe wordt beschouwd. Patriarchale sociale normen bestendigen de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen en dragen bij aan dit soort geweld.

Mishandeling van patiënten heeft ook te maken met de arbeidsomstandigheden van het zorgpersoneel en de beperkingen van de zorgvoorzieningen. Dit omvat een gebrek aan middelen, apparatuur en opleiding voor medisch personeel. Professionele normen worden vaak genegeerd, wat leidt tot verwaarlozing of nalatigheid in de patiëntenzorg, het gebruik van geweld en schendingen van vertrouwelijkheid.

Tot slot worden tal van vrouwen na de bevalling regelmatig vastgehouden in ziekenhuizen omdat ze geen geld hebben om de behandeling te betalen.

Dit geweld ontmoedigt zwangere vrouwen om naar ziekenhuizen of gezondheids- en kraamcentra te gaan om zich te laten controleren en om te bevallen. Dit draagt bij aan de zeer hoge moeder- en kindersterfte. In de DR Congo werden in 2022 maar liefst 527 gevallen van moedersterfte per 100.000 geboorten geregistreerd (UNICEF).

OPLEIDINGEN OM HET GEZONDHEIDSPERSONEEL TE SENSIBILISEREN

In Zuid-Ubangi hebben Memisa en haar lokale partners een nieuwe module met opleidingen opgezet die in 2024 van start zal gaan. De  opleidingen “menswaardige bevalling” zijn specifiek ontworpen voor verloskundigen. Het doel is om het verplegend personeel bewust te maken van het belang van de manier waarop vrouwen tijdens de bevalling worden verzorgd.

De opleidingen zullen in lijn zijn met de WHO-richtlijnen voor “respectvolle kraamzorg”. Deze zorg houdt in dat de vertrouwelijkheid, waardigheid en privacy van vrouwen wordt gerespecteerd en dat ze worden beschermd tegen lijden en misbruik. Ze stellen vrouwen ook in staat om weloverwogen keuzes te maken en te profiteren van voortdurende ondersteuning tijdens de bevalling.

***

Obstetrisch geweld is een probleem dat ernstig moet worden genomen. Het is belangrijk om het brede publiek bewust te maken van deze problemen, alsook om maatregelen te nemen om ze te voorkomen en te bestrijden. Sensibilisering moet niet alleen gebeuren door het gezondheidspersoneel. Het gaat verder dan dat. Door het brede publiek bewust te maken van hun rechten, alsook door bepaalde taboeonderwerpen uit de doeken te doen, kunnen er positieve veranderingen in de behandeling van vrouwen tot stand komen.

 

Steun Memisa in haar strijd voor een betere toegang tot gezondheidszorg voor iedereen. Doe een gift! 

 

 


[1] https://www.who.int/news/item/09-10-2019-new-evidence-shows-significant-mistreatment-of-women-during-childbirth

style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2023/10/foto1mangembo.png');"

30 oktober 2023

“We moeten de lokale bevolking blijven sensibiliseren over mentale gezondheidsproblemen”

In de DR Congo rust er een groot taboe op patiënten met mentale problemen. Net zoals dat het geval is hier in het Westen, is het ook in Congo voor veel mensen geen evidentie om mentale problemen te zien als volwaardige gezondheidsproblemen. Daarom werkt Memisa in Congo samen met lokale partners aan het implementeren van geestelijke gezondheid in het gezondheidssysteem. Zo ook in Mangembo, in het westen van de DRC. En dat is voor een groot deel te danken aan ‘Abbé’ Marc, een Belgische missionaris die mensen met mentale kwetsbaarheden in de DR Congo helpt.

Memisa integreert mentale gezondheidszorg in het ziekenhuis van Mangembo

Het is onvermijdelijk dat de moeilijke omstandigheden waar Congolezen dagelijks mee worden geconfronteerd ervoor zorgen dat er heel wat mentale gezondheidsproblemen opduiken. Mentale kwetsbaarheden behoren tot de grootste gezondheidsproblemen in het land. Tal van factoren, waaronder ondervoeding, ziekte, werkloosheid, een gebrek aan voldoende slaap, seksualiteit enzovoort hebben een grote invloed op de mentale gezondheid van de lokale bevolking.

Mentale problemen worden niet serieus genomen

Helaas is het in de DR Congo zo dat mensen met geestelijke gezondheidsproblematieken vaak geconfronteerd worden met discriminatie, stigmatisering en schendingen van hun mensenrechten. Daardoor hebben heel wat mensen die hulp nodig hebben geen toegang tot gezondheidszorg. “Wegens het taboe rond mentale problemen, worden veel mensen aan hun lot overgelaten. Soms worden ze letterlijk verstoten. Vaak krijgen ze niet eens de kans om naar een gezondheidscentrum of ziekenhuis te gaan, omdat ze niet serieus worden genomen door hun familie”, vertelt Marc.

De Belgische missionaris trok in 2010 naar Congo. Naast het ondersteunen van ontwikkelingsprojecten in de regio en zich beschikbaar te stellen als pastoor, vindt Marc het belangrijk om rond mentale gezondheid te werken. Vanuit zijn eigen humanitaire overtuiging om de meest kwetsbaren in de samenleving te helpen, strijdt Marc tegen de discriminatie waarmee mensen met een mentale kwetsbaarheid te maken krijgen. “Het zijn zij die in de Congolese samenleving het meest gediscrimineerd worden. Vooral op sociaal vlak worden dergelijke patiënten helemaal geïsoleerd”, aldus Marc.

Les Amis de Mangembo

In België richtte Marc een aantal jaren geleden de vzw ‘Les Amis de Mangembo’ op. Naast sensibiliseren, kan Marc vertrouwen op heel wat vrijwilligers, waaronder voormalige dokters, die hun kennis met Marc delen. Hij werft ook fondsen die gebruikt worden om zowel medicijnen als opleidingen voor gezondheidspersoneel te financieren. Dankzij zijn ervaring op het terrein in verband met mentale gezondheidsproblemen, signaleerde Marc de hoge nood aan hulp rond deze problematiek in de regio. Meer bepaald is er nood aan de integratie van mentale gezondheid in het zorgsysteem.

Met de oprichting van Les Amis de Mangembo trok Marc de aandacht van Memisa om rond mentale gezondheid te werken. De steun van Memisa en van Les Amis de Mangembo zorgt ervoor dat mentale gezondheid al een aantal jaren geïntegreerd wordt in het lokale gezondheidssysteem, in samenwerking met de lokale gezondheidsautoriteiten. Naast moederzorg is de integratie van mentale gezondheidszorg zelf de prioriteit binnen Memisa’s vijfjarenprogramma in het westen van de DR Congo.

In Mangembo strijdt Memisa samen met lokale partners en Marc om het taboe dat bestaat rond deze problematiek te doorbreken. Als pastoor fungeert Marc in de gezondheidszone Mangembo als tussenpersoon, waarbij hij verbinding probeert te maken tussen de patiënten, de families en de gezondheidscentra. “Een eerste stap daarbij is uitleggen aan zowel de patiënt als de familieleden dat mentale problemen wel degelijk ernstige gezondheidsproblemen zijn.” Net zoals dat in het Westen het geval is, worden mentale gezondheidsproblemen in de regio vaak niet serieus genomen.

Net zoals dat bij ons het geval is, worden jongeren met mentale kwetsbaarheden in de DR Congo vaak niet voldoende begrepen

Oplossingen en uitdagingen

Heel wat mensen weten niet dat mentale kwetsbaarheden volwaardige gezondheidsproblemen zijn die kunnen worden opgelost aan de hand van een behandeling en medicatie. Marc spreekt hierover met de mensen, en hij probeert hen ook aan te zetten om in behandeling te gaan, of op z’n minst medicatie uit te proberen. “In bijna alle gevallen helpt een behandeling met medicijnen”, aldus Marc. “Ik probeer mensen uit te leggen dat ze niet alleen moeten bidden, maar zich daarnaast ook naar een gezondheidscentrum of ziekenhuis moeten begeven.”

Naast het culturele aspect en het taboe dat rond mentale gezondheidsproblemen heerst, zijn er natuurlijk nog een aantal uitdagingen waardoor mensen niet geholpen kunnen worden. De kostprijs van medicijnen ligt helaas erg hoog. Net daarom is de financiële steun van partners zoals Memisa zo belangrijk. Daarnaast is een groot deel van het gezondheidspersoneel niet of te weinig op de hoogte van het belang van mentale gezondheidszorg. “En net daarom zijn ook opleidingen van lokaal gezondheidspersoneel rond deze problematiek essentieel”, zegt Marc.

De samenwerking met pastoor Marc is enorm waardevol, omdat hij dicht bij de mensen staat in de DRC. Tijdens ons gesprek benadrukt Marc hoe belangrijk het is om de lokale bevolking te sensibiliseren, in een poging komaf te maken met het taboe. En aangezien mentale gezondheidsproblematieken onvoldoende bekend zijn bij de lokale bevolking, is het belangrijk om dicht bij de mensen te staan. “Wanneer we de mentaliteit bij mensen willen veranderen, is het belangrijk dat we er een persoonlijke band mee hebben. Hen op een correcte manier sensibiliseren blijft een prioriteit”, concludeert Marc.

Als medische ngo strijdt Memisa voor de toegang tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg voor iedereen. Dit is ook het geval voor mentale gezondheidszorg. De integratie van geestelijke gezondheidszorg in onze projecten vinden we uiterst belangrijk. Door onder meer specifieke opleidingen voor het gezondheidspersoneel te organiseren en door de bevolking te sensibiliseren over de thematiek, probeert Memisa haar steentje bij te dragen. 
style="background-image:url('https://staging.memisa.be/wp-content/uploads/2023/10/IM_Consultation-AC-scaled.jpg');"

9 oktober 2023

Het verbeteren van de geestelijke gezondheidszorg in Guinee

De COVID-19-pandemie en de daarbij aansluitende lockdown hebben een grote impact gehad op onze mentale gezondheid. Voor veel mensen heeft de eenzame thuissituatie en het sociale isolement geleid tot chronische stress, angst en zelfs depressie. Hierdoor zijn we met z’n allen toch wat makkelijker beginnen praten over mentale gezondheid. Aangezien de pandemie toch een serieuze impact heeft gehad op onze fysieke en mentale gezondheid, is het voordeel dat het debat over mentale gezondheid werd aangezwengeld en mensen nu meer over mentale gezondheid praten.

We moeten het wereldwijd meer hebben over mentale gezondheid

In dit artikel willen we het debat rond mentale gezondheid voortzetten en benadrukken we de noodzaak om geestelijke gezondheid wereldwijd aan te pakken. Niet alleen in het Westen, maar ook elders in de wereld zijn er mensen die psychisch lijden. Ieder van ons kan op een moment in zijn of haar leven te maken krijgen met psychologische trauma’s of mentale pijn, waar we ook wonen.

Helaas worden dergelijke gezondheidsproblemen in bepaalde landen nog steeds verkeerd begrepen, zowel door het brede publiek die hierover te weinig worden geïnformeerd als het medisch personeel dat hier niet voor opgeleid is. Guinee beschikt met haar 12 miljoen inwoners over slechts vijf psychotherapeuten en één psychiatrisch ziekenhuis!

Consultation santé mentale

Samenwerken met de families 

In Guinee zijn het eerst en vooral de families van de patiënten die zich proberen te ontfermen over het mentale leed van hun dierbaren. Maar zonder kennis over het bestaan van juiste behandeling weet de lokale bevolking vaak geen weg met het onverklaarbare gedrag van hun dierbaren. Soms verwijzen ze naar slechte geesten of zegt men dat ze vervloekt zijn.

Hierboven, in het gezondheidscentrum werd Mariama behandeld

Mariama leed aan een postnatale psychose na de geboorte van haar eerste kind. Een postnatale psychose is een ernstige psychiatrische stoornis die optreedt in de eerste weken na de bevalling. Het wordt beschouwd als een psychiatrisch noodgeval die onmiddelijke en specifieke zorg vereist. Door naar een gezondheidscentrum te gaan werd Mariame hierover geïnfomeerd en ondervond ze dat ze hiervoor kon worden behandeld. Maar de weg om naar het gezondheidscentrum te gaan was lang. Nadat Mariama zich agressief begon te gedragen, besloten haar ouders om haar vast te ketenen in het ouderlijk huis, om zich naar eigen zeggen te beschermen. Een bezoek van een gemeenschapswerker aan het dorp was nodig voordat Mariama en haar familie beroep wilden doen op een gespcialiseerde vepleegkundige.

« Ik heb moeilijke tijden doorgemaakt. Op momenten dat ik agressief was, werd ik door mijn familie vastgeketend om te voorkomen dat ik mezelf zou pijnigen. Op een dag kwam een gemeenschapswerker langs die mijn ouders overtuigde om me naar het gezondheidscentrum te brengen.  In het gezondheidscentrum werd er naar me geluisterd en ik werd er ook behandeld. Sindsdien voel ik me stukken beter en krijg ik ook steun van mijn familie! »

Mariama

Wat Memisa doet voor de geestelijke gezondheidszorg vandaag 

 

Memisa en haar lokale partner Fraternité Médicale Guinée (FMG) ontwikkelen al enkele jaren de geestelijke gezondheidszorg in verschillende gezondheidscentra in Guinee. Wat we trachten te bereiken is dat deze gezondheidscentra beschouwd worden als echte ontmoetingsplekken waar mensen zich welkom voelen, waar er naar hen geluisterd wordt en waar ze kunnen worden behandeld voor geestelijke gezondheidsproblemen. Dat doen we door:

  • Het opleiden van huisartsen, vroedvrouwen en verpleegkundigen. Eens ze op het gebied van mentale gezondheid zijn opgeleid, zijn de eerstelijns zorgverleners in staat om bepaalde gevallen die een specifieke behandeling nodig hebben te identificeren om hen de nodige zorg te bieden. Zij zijn ook het best geplaatst om de patiënten specifieke/aangepaste zorg te bieden.

Consultation santé mentale (2)

 

  • Op het niveau van de gemeenschappen ondersteunen we lokale gezondheidswerkers. Deze gezondheidswerkers zijn volwaardige leden van de gemeenschap. Zij leggen huisbezoeken af en organiseren luistersessies met de lokale bewoners. Zij zijn ook het best geplaatst om kwetsbare mensen te identificeren tijdens de huisbezoeken om hen daarna door te kunnen verwijzen naar een gezondheidscentrum. Daarnaast vergroten ze het bewustzijn van hun vrienden en familie, zodat ook zij beter begrijpen wat mentale gezondheid en de uitdagingen die ermee gepaard gaan inhouden.
  • Het leveren van medicijnen voor de gezondheidscentra en aandacht besteden aan de infrastructuur.
    We leveren ook medicijnen die nodig zijn ter behandeling van geestelijke gezondheidsklachten. Daarnaast zorgen we ervoor dat de gebouwen patiëntvriendelijk zijn en dat de patiënten toegang hebben tot water en electriciteit.

 

 

Dit project voor de ondersteuning van de geestelijke gezondheid wordt gedeeltelijk ondersteund door de belangrijkste donoren van Memisa.

Ontdek hier nog meer projecten die worden uitgevoerd door onze partner FMG in Guinee.

 

 

Steun ons project

Steun dit jaar de bouw van een medisch centrum in Pay Kongila in de DR Congo

Ik doe een gift
This site is registered on wpml.org as a development site. Switch to a production site key to remove this banner.