Smartglasses in DR Congo: ‘Gekke bril redde leven van mijn zoontje’

Het is druk in het gezondheidscentrum van Katenda (provincie Kwilu, DR Congo). Een 10-jarig jongetje ligt op de behandeltafel terwijl een verpleegkundige zijn buik onderzoekt. In de kamer ernaast stelt de hoofdverpleegkundige een moeder en haar huilende baby gerust, terwijl iets verderop een oudere man de apotheek verlaat met een doosje medicijnen onder zijn arm. Op de trappen voor het gebouw zitten patiënten en familieleden, die verkoeling zoeken in de schaduw, te wachten.

“Echt spectaculair”

In een land als DR Congo waar patiënten vaak uren moeten wandelen om een gezondheidsstructuur te bereiken kan een medische consultatie vanop afstand letterlijk levens redden. “Toen ze me vertelden over de brillen die verbonden zijn met mensen ver weg vond ik het eerst toch maar vreemd, eerlijk gezegd geloofde ik het zelfs niet. Maar toen ik daadwerkelijk zag dat de verpleegkundige in contact stond met de dokter, was ik overtuigd”, vertelt Freddy die ademhalingsproblemen heeft. “Echt spectaculair.” Sinds die dag verkondigt Freddy trots aan iedereen die het horen wil dat hij verzorgd werd door een dokter op afstand. “En zo komt het dus dat we steeds meer patiënten hebben”, lacht verpleegkundige Beatrice. “Het is al meermaals gebeurd dat een patiënt uit een ander dorp (waar ook een gezondheidscentrum is), toch verder wilde wandelen om dit centrum te bereiken en via de bril in contact te komen met een dokter.”

En heeft de verpleegkundige sinds de komst van de smartglasses niet het gevoel gecontroleerd te worden door een dokter die meekijkt over de schouder? “Neen, integendeel”, klinkt het resoluut. “Alleen al het idee dat ik een dokter kan opbellen indien nodig, geeft me vertrouwen. En bovendien leer ik constant bij doordat de dokter me tips geeft tijdens zo’n consultatie op afstand.”

Doorverwijzen naar ziekenhuis dankzij motorambulance

Indien de dokter opmerkt dat het gaat om een geval waarvoor de zorgen in het gezondheidscentrum niet volstaan, raadt hij de patiënt aan om naar het ziekenhuis te gaan. Het project voorziet namelijk ook twee motorambulances gefinancierd via een solidariteitssysteem.

“Voor ons de jongeren van het dorp, is het een hele opluchting dat er sinds kort motorambulances beschikbaar zijn. Voorheen werd een beroep gedaan op ons om zieke of gewonde patiënten naar het ziekenhuis te brengen. Te voet is dat een tocht van vijf uur. Twee ambulances voor 3 centra is niet veel, dus het gebeurt nog dat we te voet een patiënt naar het ziekenhuis moeten dragen of we beginnen al te wandelen en komen we de motorambulance halverwege tegen”, vertelt Eric Makinisi afgevaardigde van de jongerengroep in Katenda.

Hoewel Eric zelf nog niet in het gezondheidscentrum is geweest sinds het gebruik van de smartglasses, is hij ontzettend goed op de hoogte van het project. Hij vertelt over de zonnepanelen die het centrum van stroom voorzien en over de technische problemen die er de eerste maanden voor zorgden dat de brillen ongebruikt opgeborgen bleven.

Digitale kloof

“Vanaf de start van het project vonden we het erg belangrijk om het hele dorp te betrekken. We organiseerden informatiesessies en sensibiliseringsmomenten voor de dorpsleiding, comités van moeders, leerkrachten, jongeren en ouderen”, vertelt dokter Jules Diko Diaka. Hij volgt het project op voor Memisa en staat in de regio bekend als docteur lunettes.

Sommige inwoners van Katenda hebben nog nooit via een smartphone of een computer contact gehad met iemand van buiten het dorp. Memisa wil met dit project niet alleen de kwaliteit van de gezondheidszorg verhogen. Bovendien wil ze de digitale kloof verkleinen. Doordat de verpleegkundigen aan de slag gaan met een digitale bril en een smartphone met WhatsApp-groep, krijgt de bevolking een beeld van wat technologie in haar dagelijks leven kan betekenen. Sterker nog, de successen van het project gaan rond als een lopend vuurtje waardoor de patiënten optreden als ware ambassadeurs en de rest van het dorp aanzetten om zich in technologie te gaan interesseren.